6-мавзу: Бозор иктисодиётининг мохияти ва белгилари. Бозор ва унинг тузилиши

Bozor va narxlar

• Narx— bir birlik tovar qiymatining puldagi ifodasi.
• Narxlar har doim bir-biri bilan taqqoslanadi. Turli mahsulotlarning narxlarini o‘zaro taqqoslash orqali iste’molchilar ularni xarid qiladi.

Narxlar bozor tizimida uch asosiy vazifani bajaradi:

• Narxlar va ular orasidagi nisbatlar bozor tizimidagi iste’molchilar, ishlab chiqaruvchilar hamda resurs egalarini nimani, qancha miqdorda sotib olish kerakligi haqida qaror qabul qilish uchun zarur asosiy ma’lumot bilan ta’minlaydi.

• Axborot berish vazifasi

• Narxlarning o‘zgarishi bozor iqtisodiyotida resurslarni ko‘chirish yoki qayta taqsimlash uchun rag‘batlar hosil qiladi. Lavlagining narxi makkajo‘xori narxiga nisbatan ortishi fermerlarni ko‘proq lavlagi va kamroq makkajo‘xori ekishga da’vat etadi. Huquqshunoslar maoshi buxgalterlarnikiga nisbatan kamligi kamroq odamlarning huquqni va ko‘proq odamlarning buxgalteriyani o‘rganishiga sabab bo‘ladi. Erkin bozorda foydaning ortishi resurslarni jalb qiladi va zararning ortishi bunga qarama-qarshi natijaga sabab bo‘ladi.

• Rag’batlantirish vazifasi

Narxlarning yana bir muhim vazifasi — bu ularning taqsimlash vazifasidir. Boshqa shart-sharoitlar o‘zgarmay, biror tovarning narxi oshsa, odamlar uni kamroq xarid qilishga harakat qiladilar va aksincha, narx qanchalik past bo‘lsa, odamlarda shu tovarni xarid qilish istagi ortadi. Narxlar vositasida bozorda tanqis resurslar, ular uchun pul to‘lash istagi va qobiliyati eng yuqori bo‘lgan iste’molchilar orasida taqsimlanadi.

• Taqsimlash vazifasi

E’tiboringiz uchun rahmat!!!

• E’tiboringiz uchun rahmat!!!