|
5-МАВЗУ: СТРАТЕГИК ЌОИДА ВА ЌАРОРЛАР
РЕЖА:
1. Стратегик ќарорлар.
2. Сиёсат, процедура ва ќоидалар.
3. Ќоида ва процедуралар билан боѓлиќ муаммолар.
1.Стратегик ќарорлар корхона фаолиятининг барча соћаларини
ќамраб олади. Бу ѝз навбатида учта асосий йѝналишни ќамраб олиб,
улар бошќарув жараѐнида ќабул ќилинадиган ќуйидаги ќарорларга мос
тушиши керак:
-сиѐсат ва стратегияни шакллантириш, уларнинг амалга оширилиши
устидан назорат ќилиш;
-инвестициялаш ва молиялаш;
-асосий фаолият.
Асосий фаолият бу ѝринда анча кенг тушунча бѝлиб, барча
ишлабчиќариш йѝналишларини ѝз ичига олади. Улар молиявий
таъминот, ресурслардан самарали фойдаланиш, корхонанинг ћатти-
ћаракати ва тѝѓри баћо сиѐсатини ѝрнатишга боѓлиќ бѝлади. Бу соћада
ќарорлар
ќабул
ќилишнинг
асосий
стратегик
йѝналишлари
ќуйидагиларни ѝз ичига олади:
– ресурслардан фойдаланиш;
– самарали ишлаб чиќаришни таъминлаш;
– баћо стратегиясини шакллантириш;
– бозорни танлаш ва бозор ћолатини ѝрганиш;
– раќобат ћолатини шакллантириш;
– асосий ќувватлар ва иќтисодий механизмларни шакллантириш;
– изланиш ва инжиниринг йѝналишлари.
Молиявий ќарорлар аввало стратегияни амалга ошириш учун
зарур бѝлган молиявий ресурсларни ќандай ќилиб ва ќаердан олиш
масаласи билан боѓлиќдир.
Барча ќарорлар корхона ва унинг ходимлари манфаати учун ќабул
ќилинади ва фойда олишга йѝналтирилади. Натижада эса барча уч
йѝналишдаги ќарорлар корхонанинг мавќеини оширишга йѝналтирилган
бѝлиб, кѝпчилик ћолатларда пул маблаѓларининг келгусидаги ћаракати
билан ѝлчаниши мумкин.
Стратегик ќарорлар нафаќат корхонада содир бѝлаѐтган ћолатни, балки
ташќи шароитнинг аниќ баћоланишига ћам таянади. Стратегик ќарорлар
асосининг ќуйидагилар ташкил этади:
-
корхонанинг жалб этиш ќобилияти;
-корхонанинг бозор стратегияси;
-корхонанинг функционал ва стратегик соѓломлиги.
Стратегик ќарорларнинг ќабул ќилинишида асосий мезонлардан бири
сифатида жалб ќилинган молиявий характерни кѝриш мумкин. Мисол
учун, стратегик ќарорлар корхонанинг бозордаги улушини саќлаш ѐки
кѝпайтириш маќсадида ќабул ќилинган бѝлиши мумкин.
Стратегия учта мућим шартларни ќаноатлантириши керак. Корхонада
стратегик ќарорлар ќабул ќилишнинг умумий кѝриниши ќуйидагилардан
иборат:
-стратегия актуал (замонавий талабларга жавоб берувчи) бѝлиши керак.
Демак, у бугунги кунда амал ќилаѐтган бозор имкониятларига таяниш ва
мавжуд потенциал хавфларни ћисобга олиши ѐки стратегик кѝра билишга
таяниши керак.
-стратегия ћаќќоний (амалий) бѝлиши керак. Демак, у корхонанинг
ћаќиќий потенциалини, унинг ички имкониятлари ва ресурслари, кучли ва
кучсиз томонларини ћисобга олиши керак.
-стратегия бажариладиган бѝлиши керак. Демак, унга барча ќизиќувчи
томонлар – акционерлик, бошќарув ходимлари, корхона хизматчилари
ќѝшилиши ва унинг амалга оширилиши учун кучларини сарфлашга тайѐр
бѝлиши ва бундан ташќари стратегияни тадбиќ этиш ва барча бѝлиши
мумкин бѝлган ѝзгаришларни амалга оширувчи режа мавжуд бѝлиши
керак.
2.Сиѐсат – корхонани ќѝйилган маќсадга эришиш учун ќандай
йѝналишда ћаракат ќилишини аниќлайди. Корхоналарда сиѐсат унинг
мућим фаолиятини ќамраб олади, жумладан, бошќарув таркиби,
раћбарият, маркетинг, молия, кадрлар, илмий изланиш ва инновация,
ижтимоий масалалар.
«Сиѐсат» - стратегия ва тактика режаларини муваффаќиятли амалга
ошириши мумкин, ќачонки ташкилотда уни яхши йѝлга ќѝйган тажрибада
синалган мѝлжал тизими мавжуд бѝлса. Бу каби мѝлжал тизими ташкилот
сиѐсати номини олган.
Процедура-
корхонада бир нечта ѝзаро боѓлиќ кетма-кет
бажариладиган ћаракатлар, операцияларни кѝриб чиќиш, мућокама ќилиш
бутун бир масалани ечишга мѝлжаллаган бѝлади.
Ќоидалар ѝзига хос якка тартибда нима ќилиш зарур эканлигини
кѝрсатади. Ќоидаларнинг процедуралардан фарќи, улар аниќ ва
чегараланган масалага мѝлжаллаган бѝлади.
3.Айрим
ћолларда
ишчилар
ќоида
ва
процедураларни
ѝзларинингћаракатида тѝсќинлик ќилаѐтган ѐки мазмунга эга эмас
нарсалар деб ћисоблайдилар.
Ишчилар ќоидаларга ќарши чиќишлари мумкин, ќоидалар ташкилот
ва унинг раћбари томонидан асосланган ѐки асосланмаганлигидан ќатъий
назар бекор ќилишни талаб ќилишлари мумкин. Лекин уларни йѝќ
ќилиниши
улар
ечиши
лозим
бѝлган
муаммоларни
янада
кескинлаштради, ќоидаларнинг фойдадан зарарни кѝпроќ келтиргандаги
шароитни таћлили шуни кѝрсатдики, муаммоларнинг манбаи ќоида ва
процедураларнинг ѝзлари эмас, балки раћбар ходимларнинг ќоидаларни
ишчиларга етказишда билим ва савиясининг етишмаслигидир.
Бундан ташќари бошќа ћолларда раћбарият томонидан ѝрнатилган
тартиб – ќоида ва процедуралар ходимларга ѐќмаслиги ѐки улар талабига
мос келмаслиги, ќийинчиликлар туѓдириши ѐки ортиќча жараѐнларни
вужудга
келтириши
расмиятчиликни
кѝпайтириши
натижасида
корхонада ќоида ва процедуралар билан боѓлиќ муаммолар келиб
чиќиши мумкин.
Сув хѝжалиги корхоналарида сиѐсат, процедура ва ќоидалар ѝзига
хос аћамият касб этиб, уларни тѝѓри йѝлга ќѝйиш ва тадбиќ этиш
самарали фаолият юритишида мућим омил бѝлиб хизмат ќилади.
Document Outline - Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
Do'stlaringiz bilan baham: |
