3-dars. Mavzu: Biomexanikaning ba’zi masalalari. Odamning mexanik ishi. Ergometriya



Download 1,39 Mb.
bet1/5
Sana31.12.2021
Hajmi1,39 Mb.
#253753
  1   2   3   4   5
Bog'liq
Document


3-DARS.

Mavzu: Biomexanikaning ba’zi masalalari. Odamning mexanik ishi. Ergometriya.

Jism nuqtalari vaziyatlarining o‘zaro bir-biriga nisbatan o‘zgarishi tufayli uning o‘lchamlari va shaklining o‘zgarishiga deformatsiya deyiladi. Deformatsiya tashqi ta’sirlar (mexanik, elektr, magnit yoki jsm haroratining o‘zgarishi) tufayli yuz beradi. Bu erda jismga tashqi kuch ta’sir etganda vujudga keladigan deformatsiya ko‘rib o‘tiladi.

Agar kuch ta’siri to‘xtagandan so‘ng qattiq jismda qoldiq deformatsiya qolmasa, bu elastik deformatsiya deyiladi, agar tashqi kuchlar ta’siri to‘xtagandan so‘ng ham deformatsiya saqlansa, u holda bu deformatsiya plastik deformatsiya deyiladi. Jismda qisman deformatsiya saqlangan holdagi oraliq holat elastik-plastik deformatsiya deyiladi.

Deformatsiyaning eng oddiy turi cho‘zilish (siqilish) deformatsiyasidir. Bunday deformatsiya sterjenda uning o‘qi bo‘ylab yo‘nalgan kuch ta’sirida yuz beradi (1-a, b rasm). Agar l uzunlikdagi sterjen Δlga uzaysa, unda l l/ cho‘zilish deformatsiyasining o‘lchovi bo‘lib, nisbiy uzayish deb aytiladi.





1.rasm 2-rasm

Deformatsiyaning yana boshqa bir turi siljish deformatsiyasidir (2-a, b rasm). To‘g‘ri burchakli parallelepi pedning yoqlaridan biriga urinma bo‘ylab yo‘nalgan kuch uni qiyshiq burchakli parallelepipedga aylantirib deformatsiyalaydi (rasmdagi shtrix chiziqlarga qarang). γ burchak siljish burchagi, tgγ nisbiy siljish burchagi deyiladi.

Odatda γ burchak juda kichik bo‘lgani sababli, tgγ=γ deb hisoblash mumkin.

Jismga tashqi deformatsiyalovchi kuch ta’sir etganda atomlar (ionlar) orasidagi masofa o‘zgaradi. Bu esa atomlarni (ionlarni) o‘zining dastlabki vaziyatiga qaytarishga intiluvchi ichki kuchlarni yuzaga keltiradi. Bu kuchlarning o‘lchovi mexanik kuchlanish (yoki oddiygina kuchlanish) deyiladi.

Cho‘zilish deformatsiyasiga nisbatan qo‘llanilganda δ kuchlanishni ta’sir qilayotgan kuchning shu sterjen ko‘ndalang kesimiga nisbati sifatida ifodalash mumkin (1-b rasm):


Download 1,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish