2- ббб. Ижтимоии/ишда этик прийцийлар а кадриятлар ?жа



Download 112,5 Kb.
bet1/3
Sana24.02.2022
Hajmi112,5 Kb.
#235243
  1   2   3

/
2- Ббб. ИЖТИМОИИ/ИШДА ЭТИК ПРИЙЦИЙЛАР^А КАДРИЯТЛАР
?жа

. Ижл^им^ий

йшда/кадр^ятлар^ипо/шгияеи 2. Замоцквий профессионал ижтимоий ишда^^адрйятлар иерархияси З/Асосий ахлокйи категориялар/ / // Д. Иж^имо/ий ищда идеал в4 уни1нг вазифаси
Таянч суз ва иборалар: кадрият, аксиология, шахеий кадрият, касбий "\ кадрият, этник кадрият, миллий кадрият, умуминсоний кадрият, ахлок \ нормалари, ижтимоий иш принциплари, ахлок; кодекси, институционал, / функционал, этик-аксиологик, мафкуравий; консультатив, витал-мулжаллаш, ) синергетик.


Ижтимоий ишда кадриятлар типологияси


Тчддрият" тушунчасини XIX асрнинг 60-йилларида Г.Коген ва F оце53 муомалага киритди. Р.Лоце оламни уч сохага булди:



а) ялпи крнунлар- зарурий ахамиятли хакикат сохаси;
б) далиллар, нарсалар ва вокелик образлари сохаси;
в) кадриятлар, яъни эзгулик, гузаллик ва мукаддаслик гоялари сохаси.
Шу асосда немис фалсафасида аксиология масалалари махсус урганила
бошланди. XX асрнинг бошларида француз файласуфи П.Лапи1 кадриятлар назариясини ифодалаш учун "аксиология" атамасини муомалага киритди. ("axios''-''фан", "logos''-''таълимот") ва бугунги кунда кадриятлар тугрисида таълимот берувчи махсус аксиология фани вужудга келди.
Кадрият - инсон ва жамият маънавиятининг таркибий кисми, оламдаги вокеалар, ходисалар, жараёнлар, хрлатлар, сифатлар, талаб ва тартибларнинг вадрини ифодалаш учун ишлатиладиган тушунчадир2. Шунингдек, кадрият вокеа-хрдисаларнинт, ижтимоий муносабатларнинг, урфларнинг, маънавий ва моддий бойликларнинг к;адр-киймати, ахамиятини хам ифодалайди.

54 Коген Г. Науки о духе и философия. / Пер. с нем. В. H. Белова. // Кантовский сборник. Научный журнал. -
Калининград. № 1 (27), 2008. - С. 82-86. https://ru.wikipedia.org/wiki
55 Новая философская энциклопедия. В четырех томах. / Ин-т философии РАН. Научно-ред. совет: B.C.
Степин, А. А. Гусейнов, Г.Ю. Семигин. М., Мысль, 2010, т. II, Е - М, с. 455-456.
http://www.hrono.ru/biograf/bio_l/lotce.php


Аммо кадриятлар мавзуси кухна ва навцирон Шарц, унинг таркибий кисми булган Марказий Осиё ва Узбекистон мутафаккирлари хамда олимлари учун хам бегона эмас! К,адриятшунослик тарихининг энг теран жщатларини фацат Гарбдан эмас, балки Шарцдан кидириш хам фойдадан холи булмаса керак. Хоразмий, Форобий, Беруний, Ибн Сино, Нажмиддин Кубро, ал-Бухорий, ат-Термизий, Яссавий, Улугбек, Жомий, Навоий, Машраб, Бедил,

Махтумкули, Абай, Бехбудий, А.Авлоний каби мутафаккир ва олимларнинг ижодида хдм бу мавзунинг из лари бор. Гап ана шу изларни излаб топишда, уларни унутмасликда, янгилаб туришда, замона реалликлари нуктаи назаридан холисона талкин килишдадир3. Бу борада Президентимиз Ш.Мирзиёев 2020 йил 30 сентябрдаги Укитувчи ва мураббийлар кунига багишланган тантанали маросимдаги таъкидлаганидек: "Тарихга назар солсак, Буюк ипак йулининг чоррахасида жойлашган она заминимиз азалдан юксак цивилизация ва маданият учокдаридан бири булганини курамиз. Халкимизнинг бой илмий-маданий мероси, тошга мухрланган кадимый ёзувлар, бебахо меъморий обидалар, нодир кулёзмалар, турли осори атикалар давлатчилик тарихимизнинг уч минг йиллик теран. илдизларидан далолат беради"4.
Файласуф олим К,.Назаровнинг ёзишича, "Кадрият" категорияси буюм ва нарсаларнинг иктисодий кийматини ифодалайдиган "кимматдорлик" тушунчасидан фарк килади. Шу билан бирга кадрият буюмларнинг факат кимматига нисбатан кулланилмасдан, балки, инсон учун кадри булган нарсалар, вокеалар, хрдисалар, жараёнлар, хрлатлар, сифатлар, талаб, тартиблар ва бошкаларнинг ижтимоий ахамиятини ифодалаш учун ишлатиладиган фалсафий-аксиологик тушунчадир. Бу тушунчада кадрият обьектининг нафакат киймати, балки, ижтимоий ахамияти, фалсафий-аксиологик мазмуни, жамият ва инсон учун кадри хдм уз ифодасини топади."5
Кадриятларнинг кадр-киммати инсонларнинг уларга булган муносабат билан белгиланади. Аммо, кишилик жамияти равнаки ва дунёкарашнинг усиб-узгариши билан бу муносабатларнингдаражаси хам узгариб бориши мумкин. Кадриятлар кишиларнинг моддий ва маънавий турмуш даражаси, мавжуд шароитлар ва имкониятлар асосида шаклланади. Бу борада Президентимиз Ш.Мирзиёев "Энг асосий устувор вазифа "Инсон манфаатлари хамма нарсадан устун" деган олижаноб гояни изчиллик билан хдётга татбик, этишдан иборат"6лига эътибор каратган х,олда кадриятларнинг шаклланишига кучли таъсир этувчи омиллардан бири саналмиш таълим-тарбия масаласига ало^ида тухталиб, "Хдммамизга аёнки, бугунги мураккаб глобаллантув даврида жамиятимизда миллий гоя ва мафкуравий иммунитетни кучайтириш, ёшларимизни турли зарарли гоя ва тахдидлардан асраш, уларни уз мустак;ил фикрига эга, иродали, фидойи ва ватанпарвар инсонлар этиб тарбиялаш хар к;ачонгидан х,ам долзарб ахамият касб этмокда"7 - дея таъкидлади.
Инсон хаёт кечириши жараёнида кадриятлар мухим омил булиб амал килади. Кддриятлар инсон кули билан яратилиши (моддий кадриятлар), инсоннинг онг ва тафаккури оркали англаниб, маънавий-рукий манба сифатида юзага чикиши, (маънавий кадриятлар) хамда инсон иштирокисиз кам мавжуд булиши (табиий кадриятлар) мумкин. Кадриятлар маълум маънода инсоннинг хаёт кечириши, тарзи, ёндошуви, табиат ва жамиятга муносабатлари ва карашлари шаклланишига таъсир курсатади. Шу маънода бу тизимни, кадриятлар тизимини нафакат назарий жих,атдан, балки, амалий фаолиятга таъсири нуктаи-назаридаы урганиш, тах,лил килиш, уз навбатида кадриятларнинг инсон ва инсоният хаётига таъсиридан тугри фойдаланиш муким акамиятга эга.
Кадриятларга субъектнинг муносабатини мажбуран шакллантириб, ёки узгартириб булмайди. Бунинг учун субъектнинг узи кадрлаш лозим булган объектни, у предметми, мавжудотми, вокеликми, катъий назар, бахолаши, бу объектнинг узи учун муким ва ахамиятли томонини куриши, моддий, ёки маънавий, рухий, ёки киссий эктиёжлари коникиши/даги кадрини ва заруриятини англа'ши лозим булади. Англаш даражаси эса дунёкарашга боглик. Шу уринда эътироф этиш лозимки, хар кандай фикр гоя булмагани каби, кар кандай англанган зарурият кадрият булавермайди. Умр давомийлиги камиша заруриятларни токазо этади. Бу заруриятлар уз функциясини бажаргач, уз акамиятини йукртади. Кадриятларга эса субъект кадрлаш оркали мехр ва ишончини ифода этади. Бу кадриятлар уз вазифасини бажариб булган такдирда хам субъект учун у кечаги куни учун ахамият касб этган объект сифатида кадрланиб колаверади, бугунги ва эртанги куни учун тарбиявий акамиятини саклаб колади.
Кадриятларнинг барча шакллари, таркибий кисмлари узаро уйгунликда яхлит бир тизимни ташкил этади. Аслида жамиятда кадриятларнинг маълум бир кисми алокида эмас, балки, уларнинг яхлит, узлуксиз ва баркарор тизими намоён булади. Занжир халкалари мисол жамият хар бир тузилмасининг уз вазифаси ва урни булгани каби, кадриятлар тизими барча кисмларининг кам уз мазмуни ва мокияти, кадр даражаси, субъектнинг реакцияси оркали уз урни ва акамиятига эга. Кадриятлар тизимининг намоён булишида замон ва маконнинг таъсири булади. Яъни, энг кадимги даврларда илк одам яшаган, илк жамоалар вужудга кела бошлаган вактдан бошлаб козирги глобаллашган, етук жамиятлар ташкил топган вактга кадар маълум бир кадриятлар тизими амал килиб келган. Бу тизимни бир занжир деб оладиган булсак, занжир кар бир халкасининг урни ва акамияти турли даврларда ва турли жамиятлар да субьект (шахе, уруг, кабила, элат, миллат, жамият, инсоният) учун турли даражада намоён булади. Маълум худуддаги ижтимоий-сиёсий вазиятга караб, каердадир тинчлик, каердадир эркинлик, каерда эса саломатлик занжирдаги энг асосий халкалардан бирига айланиши мумкин. Кадриятлар тизимининг амал килиш даври, бу тизимдаги кар бир таркибий киемнинг урни ва кетма-кетлиги вакт ва замон, тараккиёт даражаси камда мазкур тизим амал килаёттан жамиятнинг яшаш даври билан боглик. <
Кадриятлар зарурийлик даражаси ва ёндошув нуктаи-назаридан йириклашиб бориши мумкин ва натижада шахсий кадриятлардан оилавий, жамоавий, миллий, маълум жамиятга хос ижтимоий ва дунёвий ёхуд умуминсоний кадриятлар вужудга келади. Айрим кадриятларни инсоннинг узи кадрият сифатида англаши етарли эмас. Индивид кадрлайдиган объектининг узи учун муким жикатларини кис этиш баробарида унинг ижтимоий акамиятини кам англаши лозим.
Сукрот фикрича, ижтимоий кадрият кисобланган бахт-саодатга эришишнинг муким шарти - билим, лекин бу ягона шарт эмас, деб кисоблаган. Табиат ва жамият предмет ва кодисаларининг уз максадларини амалга ошириш йулидаги урни ва бакосига, рукий-киссий эктиёжлар кондирилиши учун муким булган вокеликка нисбатан ёндошув, уз табиатига кура такрорланмас булган инсоннинг дунёкарашига боглик. Бир субъектнинг бахти, (субъект якка шахе кам, жамоа кам, миллат кам булиши мумкин.) иккинчи субъект учун бахтсизлик келтириши мумкин. Демак бу кадриятга нисбатан ёндошув кам нисбийдир.
Маълумки, бир тизим, тизимлилик камиша узаро алокадорлик, бир-бирини тулдирадиган яхлит, нисбий баркарор таркибий кисмлар жамламасини англатади. Нисбий деганимизнинг боиси, аслида мутлак тухтаб турган вокеа, кодиса, жараён, муносабат ва карашларнинг узи йук- Хдётнинг узи бутун вокелиги билан мунтазам узгаришда ва каракатдадир. Кадриятлар тизимидаги баркарорлик кам шу каби. У жамиятга параллел равишда мудом узгаришда ва ривожланишда булади. Жамиятдаги ижтимоий-иктисодий, сиёсий-кукукий, маънавий узгаришлар ва юксалишлар кадриятлар тизимининг тегишли таркибий кисмларига кам уз таъсирини курсатади. Айни пайтда муайян кадриятларнинг амал килиши жамият структурасига кам таъсир курсатиши мумкин. Мана шу маънода ижтимоий тузм ва кадриятлар тизими узгариши ва ривожланишида мутаносиблик бор. Кадриятлар тизимининг шундай таркибий кисмлари кам борки, улар мутлок узгармас, уз кадри ва мокиятига кура камиша умуминсоний акамиятга эга. Бундай кадриятлар инсон доимо кадрлайдиган, интиладиган идеалларидир. Факат бу идеалларга, максад ва орзуларга интилиш ва эришиш йулидаги фаолият, каракат турли юрт ва турли жамиятларда, шунингдек турли эл ва миллатларда узига хос ёндошувлар, хусусиятлар, тактик йуналишлар мавжуд. Бу эса умуминсоний кадриятларда миллий элементларнинг камнвмоён булиши мумкинлигини билдиради. Масалан, кар бир инсон узи учун бахт деб кисоблайдиган идеаллари бор. Кимгадир сикат-саломатлик, кимгадир тинчлик-хотиржамлик, кимга севги ва оилавий муносабатлар, яна кимга моддий фаровонлик, амал погонаси, мавке ва хоказо. Айтайлик, бахт нима, деган саволга бир неча киши бир хил жавоб берди. Лекин бу бахтнинг талкини, унга эришиш йулларига муносабат бу кишиларда кар хил булади. Худди шунингдек, мазкур муносабатларда маълум бир элга, худудга, миллатга хослик кам акс этиши мумкин. Бизнинг халкимизда тинчлик-хотиржамлик кадриятига шундай ёндошув борким, улар бу кадриятларнинг бошланишини энг аввало энг кичик ячейка булган оилада
курадилар. "Бир кун жанжал булган уйдан кирк кун барака кутарилади", "кушнинг тинч - сен тинч" каби накдларга аввало шу кичик маконда амал килинса, ундан сунг мана шу маконда тарбия курган инсон катта майдон ва сахнларда, катта дойра ва иуносабатларда хам уларга амал килишини таъкидлайдилар. Яъни, "куш уясида курганини килади." Шунингдек, демократиянинг амал килишида кам шундай миллийлик хусусиятлари токазо этилишини унутмаслик лозим. Бизнинг халкимизга хос шундай кадриятлар борки, кар кандай эркинлик, суз эркинлиги, яшаш эркинлиги ва бошкалар замирида кам кенг мулоказалилик, вазминлик, каттага курмат, кичикка иззат, оила ёки жамоа бошига нисбатан одоб ва муомала маданияти доирасида муносабатда булиш каби миллий элементлар акс этиб туради. Демак, маълум бир жамиятдаги кадриятлар тизимида миллий, худудий узига хосликнинг амал килиши табиий холдир.
Ижтимоий ривожланишнинг кар бир янги боскичи бу, жамиятда шахснинг такомиллашуви, унинг ижтимоий муносабатлардаги окилона ва омилкорона фаолияти камда инсоннинг комилотидан далолатдир. Шахе такомиллашган ва инсон комиллашган сари унинг учун уз каёти мазмуни теранлашиб боради, яъни у касбий юксалиб боради. Касбий юксалиш эса моддий ва бошка айрим кадриятлар шаклининг маънавий акамиятини ошириб боради. Бу ривожланиш кадриятлар тизимида кам куринади. Кадриятлар тизими - маълум бир субъект (индивид, шахе, оила, жамоа, кабила, жамият, инсоният) яшаши, амал килиши, ривожланиши учун акамиятли булган, вокеликнинг моддий ва маънавий кирраларини узида акс этгириб, узаро алока ва муносабатларда булган кадриятлар жамламасидир. Ёки, "муайян вокелик, объект ёки субъект кадри ва акамиятининг иньикоси булган, объектив равишда тасаввур килинадиган ва билиш жараёнида англаб олинадиган турли кадрият шаклларининг узига хос богланишини ифодалайдиган аксиологик тизимлар кадриятлар тизими дейилади."8
Шунингдек, касбий кадриятлар тизимининг кай даражада амал килиши жамиятнинг таркибий тузилишига, тизимнинг баркарорлигига уз таъсирини курсатади. Шунинг учун аввало кар бир жамият равнак топиши йулида буладиган саъй-каракатлар, илмий изланишлар чогида мазкур кадриятлар тизимини мукаммаллаштириш, унинг урни ва акамияти, ижтимоий вокелик жараёнидаги таъсири ва акстаъсирини урганиш, давлатни боищариш, ижтимоий сиёсатни амалга оширишда бу омилларни албатта кисобга олиш лозим булади. Жамият сингари, касбий кадриятлар тизими таркибий кисмлари, шакллари уртасида камиша кам баркарорлик булавермаслиги, катто баркарор булиб куринганда кам кичик элементлар уртасида тафовут ва фарклар, карама-каршиликлар, зиддиятлар булиши мумкинлигини назардан кочирмаслик лозим. Чунки, кар кандай жамият хилма-хил фикрлар, ёндошувлар асосига курилади ва бу хилма-хиллик жамиятнинг мудом узгаришда ва ривожланишда булишини таъминлайди. Демак, касбий
кадриятлар тизими кар бир таркибий кисмининг умуминсоний характерга эга булиши жамиятнинг баркарорлиги ва яшовчанлигини таъминлайди.
Айникса, юртимизда сунгги йилларда амалга оширилган бир катор ислокотлар туфайли ижтимоий ишнинг касбий кадриятлари шаклланиши ва мустаккамланишида институционал асос сифатида хизмат килиб келмокда. Жумладан, 2020 йил 22 июнда Узбекистон Республикаси Президентининг "Инсон кукуклари буйича Узбекистон Республикасининг Миллий стратегиясини тасдиклаш тугрисида"ги ПФ-6012-сонли кабул килинган фармонида белгиланган бир катор вазифаларда бунинг аксини куришимиз мумкин. Масалан, "аколининг имконияти чекланган, кам таъминланган гуруклар кукукларини БМТ Баркарор ривожланиш. максадларининг "кеч кимни оркада колдирмаслик" тамойилига мувофик кимоя килишни таъминлаш, давлат ва жамиятнинг алохида кимоясига муктож булган шахслар, шу жумладан Узбекистон Республикаси фукароси булмаган шахсларни ижтимоий куллаб-кувватлаш камда уларга хизматлар курсатиш сифатини ошириш; дин, суз ва фикр эркинлиги, маълумот олиш, камситишга йул куймаслик, тендер тенгликни таъминлаш, барчанинг сифатли таълим ва тиббий хизматлардан тенг фойдаланиши, кекса одамларнинг ижтимоий интеграцияси, болалар, ёшлар, аёллар, ногиронлиги булган шахслар ва мигрантлар кукукларини кимоя килиш сокаларида кукукни куллаш амалиётини янада такомиллаштириш; оила институтини, оналик, оталик ва болаликни кимоя килиш, оилада зуравонликнинг олдини олиш ва унга карши курашишни кукукий, ижтимоий-иктисодий ва бошка жикатлардан куллаб-кувватлаш даражасини ошириш"9 каби устувор вазифалар аколига хизмат курсатишни янада такомиллаштириш ва касбий кадриятларга амал килиш учун муким кукукий асос сифатида хизмат килмокда. Бу борада Президентимиз Ш.Мирзиёев таъкидлаганидек: "Жамиятни сиёсий, ижтимоий ва иктисодий модернизация килиш буйича кенг куламли чора-тадбирларимиз натижасида янги Узбекистон шаклланмокда. Бугунги кунда мамлакатимиздаги демократик узгаришлар ортга кайтмайдиган туе олди"10.
Инсон учун кадриятлар энг муким, яъни, олий, иккинчи, кейинги даражаларда амал килиб келган. Кадриятнинг кайси уринда ёки даражада туриши нафакат субъектнинг бакоси, балки мавжуд шароит ва имкониятлардан кам келиб чикади. Н. Шермукамедова таърифига кура, "кадрият худди хакикат каби хосса эмас, балки фикр ва вокелик уртасидаги муносабатдир"11. Муносабат даражасини фикр белгилайди. Файласуф олим В.П.Тугариновнинг таърифига кура: "Кадриятлар муайян жамият ёки синфга мансуб кишилар турмуши ва маданиятининг хакикий ёки идеал неъматлари
булган табиат ва жамият хрдисаларининг мохияти (ёки кодисанинг бир жикати)дир.
Бу неъматларнинг кадрият дейилишига сабаб - кишилар уларни кадрлайдилар, чунки бу кадриятлар уларнинг шахсий ва ижтимоий турмушини бойитади. Шунинг учун хам кишилар уз тасарруфларидаги касбий кадриятларни кимоя киладилар ва узлари учун максад ёки идеал булган кадриятларни амалга оширишга интиладилар. Кадриятлар ичида энг биринчи ва энг умумийси хаётнинг узидир, чунки х,аётдан махрум булиш колган барча кадриятлардан фойдаланишни йукда чикаради... колган кадриятлар, аслини олганда хаёт неъматларининг мох,иятидир, маданий кадриятлардир"12. Ижтимоий ишда кадриятлар масаласига муносабат билдиришда айнан юкорида келтирилган ёндашувлар асосида муносабат билдириш уринлидир.
Ижтимоий ишда кадриятлар ахлокий коида ва меъёрлар, идеаллар ва максадлардаги баколаш мезони ва усулларини кам узида акс этдиради. Улар касбий сифатлар тарзида калоллик, поклик, узаро ёрдам, адолатлилик, какикатгуйлик, эзгулик, тинчлик, шахе эркинлиги, мекр-мухаббат, мекнатсеварлик, ватанпарварлик каби фазилатлар, бурч, виждон, ор-номус, масъулият каби ахлокий тушунчалар, шунингдек, эътикод, урф, одат, анъана, маросим ва бошка тадбирлар шаклида намоён булади. Бу касбий кадриятлар ижтимоий-тарихий хусусиятларга эга булиб, ижтимоий тараккиёт ва кишиларнинг интелектуал ва амалий фаолияти жараёнида узгариб, шаклланиб, такомиллашиб боради. Бунда этник хосликларни кам инобатга олиш лозим.
Этник хослик, узида этномаданий таркибларни мужассам этганлиги сабабли, уни ажратиш ёки алокида гурук куринишида такдим этиш анча мураккаб булсада, уни куйидагича изохдаш мумкин:

  • халкнинг келиб чикиши (этногенезиси);

- халкнинг антропологик тузилиши ва ассимиляция асосида унда кузатиладиган узгаришлар;

  • миграциялар (турли тарихий даврларда халкнинг географик кудудини узгариши, кучиши, уруш ва очарчилик сабабли ва б.);

  • ички оилавий (ижтимоий дифференциацияни назарда тутган колда) муносабатлар;

  • турли ижтимоий гурукларда миллий тилни сакланиши ва ундан фаол тарзда фойдаланишга интилиш;

  • модернизациялаштирилган ва анъанавий маданиятнинг узаро нисбати таъминланганлиги;

  • этник узини англашни ифодаланганлиги;

  • этнослараро муносабат, яъни алокадорликнинг мавжудлиги;

  • кооперация ва ракобат жараёнларини мавжудлиги.

Этник кадриятларга тизим сифатида куйидаги таркиблардан ташкил топади: тил; кудуд; онг; этник мансублик; этник психология; ворислик.
Этник кадриятлар яратиладиган (ишлаб чикиладиган) ва фойдаланиладиган (истеъмол килинадиган) барча маданий тузилмаларни камраб олиб, шу тарика у этнодифференциация ва этноинтеграция каби функцияларини бажаради. Ижтимоий ходим мижозларга хизмат курсатишда куйидаги таркибларни эътиборга олиш лозим: этноаъаналар; этник меъёрлар; урф-одатлар (таомиллар); кадриятлар; маиший хаёт тарзи; мулокот тили; этник тасаввурлар; этник стереотиплар; этник хис-туйтулар; муносабатлар давомида ижтимоий масофанйнг узок; ва якинлигини сакланиши кабилар13.
Таъкидлаш лозимки, "инсон тугилгандан этномаданий мукитга тушади, этномаданий бойликлар таъсирида усади, улгаяди, шаклланади"14 ва унинг ташувчиси хисобланиб, бу уз навбатида ижтимоий. хизмат курсатишда уз инъикосини топади.
Этномаданий хусусиятлар кудудлар кесимида хам фаркданади. Бу фаркданиш географик ва ижтимоий мухитнинг таъсири натижасида шаклланиб, узгача мазмун касб этади. "Географик мухдт нималарга кодир эканлигини у ерда асрлар мобайнида яшаб келаётган инсонларнинг дунёкараши оркали куриш мумкин. Унинг замирида эса, авваламбор, кудудий омиллар, колаверса, шу асосда шаклланган ижтимоий психология ватафаккур, бир суз билан айтганда менталитет ётади"15. Уларнинг мохдятини англаш эса мижозларга сифатли хизмат курсатиш имконини беради.
Миллий кадриятлар бу, аввало, миллатнинг узини, узлигини кадрлаши демакдир. Халкимизда "Сен узингни кадрламасанг, сени бошкалар кам кадрламайди", деган накл бежизга айтилмайди. Бу жакон сакнида миллат бор экан, у каттами, кичикми, дунёнинг у четида яшайдими, ёки бу четидами, Катъий назар, унинг УЗЛИГИ булади, миллийлиги, кадриятлар тизими булади. Токим, у кадрлаган тизим эъзозланмас экан, миллатнинг узи кам эъзоз топмайди. Агар шахе мисолида оладиган булсак, унинг карашларини, табиатини, юриш-туриши-ю, одатларини курмат килмаган одам демак, бу инсонни курмат килмайди. Бошкалар олдида курмат топиш учун эса, аввало инсон узлигини, уз "мен"ини намоён кила билиши керак.

Download 112,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish