157. Дисперслаш усуллари

157.Дисперслаш усуллари:

Disperslashni amalga oshirish uchun
maydalashni uyidagi usullarini qo`llash
mumkin:
─ Mexanik usul
─ Ultratovush yordamida
─ Kimyoviy usul
─ Elektr toki yordamida

1. 
   Mexanik maydalash maxsus mashinalar yordamida bajariladi. Bu
   mashinalarning ish usuli zarba yordamida maydalash va ishqalashga asoslangan.
   Masalan sharli va kolloid tegirmonlar bo‘lishi mumkin. Shunday tegirmonlar
   yordamida dorilar, kakao, kraskalar olinadi.
   2. Elektr toki yordamida maydalashda maydalanishi zarur bo‘lgan metalldan
   tayyorlangan elektrod stabilizator tutgan suyuq muhitga tushiriladi va 5-10 A
   tok bergan holda elektr uchquni (yoyi) hosil bo‘lguncha yaqinlashtiriladi.
   Elektrodlarning kuchlanishi ≈ 100V. Buning natijasida elektrod tayyorlangan
   metall bug`lanadi va suyuqlikda kondesatsiyalanishi natijasida kolloid eritma
   hosil bo‘ladi.
   Shunday usul bilan Ag, Pt, Au va boshqa metall zollari olinadi.
   3. Ultratovush tebranishlar ham yirik zarrachalarni maydalashga yordam
   beradi. Bunda maydalanishi lozim bo‘lgan modda dispersion muhitga tushirib
   ultratovush maydonida ma’lum vaqt saqlanadi.
   4. Peptizatsiya (kimyoviy usul). Peptizatsiya ikki turga farqlanadi.
   - Bevosita peptizatsiya
   - Bilvosita peptizatsiya
   Bevosita peptizatsiyada cho‘kmaga qo‘shilayotgan elektrolitning o‘zi
   peptizator vazifasini bajaradi. Bilvosita peptizatsiyada esa peptizator vazifasini
   bevosita qo‘shilayotgan modda emas balki qo‘shilayotgan modda bilan cho‘kma
   orasidagi reaksiya mahsuloti bajaradi
   

Bevosita peptizatsiya:
Fe(OH)3 + FeCl3
cho‘kma peptizator
Bilvosita peptizatsiya:
Fe(OH)3 + HCl = FeOCl + 2H2O
Cho‘kma peptizator