11-mavzu: Moliyaviy infratuzilma Reja: Moliyaviy infratuzilma tarkibi Qimmatbaho qog‘ozlar savdosi qoidalari

---

11-mavzu: Moliyaviy infratuzilma
Reja: 
1.
 
Moliyaviy infratuzilma tarkibi 
2.
 
Qimmatbaho qog‘ozlar savdosi qoidalari 
3.
 
Buxgalteriya hisobi tizimlari 
1. Moliyaviy infratuzilma tarkibi 
 
Har qanday ijtimoiy ahamiyatga molik faoliyat muayyan qoida va 
qo‘llanmalar to‘plamiga rioya qilish zaruriyati bilan cheklanadi. Qonun statusi 
(maqomi)ga ega bo‘lgan va iqtisodiy faoliyatning har qanday sohasida yuz bergani 
kabi moliyaviy tizim harakatlanishidagi ma’lum aspektlarni cheklash uchun xizmat 
qiluvchi qoidalar mavjud. Ular orasida eng muhimlari har qanday turdagi 
tovlamachilikdan yuridik hamda jismoniy shaxslarni himoya qiluvchi va 
shartnoma majburiyatlariga rioya qilinishini ta’minlovchi qonunlardir. Bu qonunlar 
nafaqat davlatdan davlatga farq qiladi, balki vaqt o‘tishi bilan o‘zgarishga ham 
moyildir. Ular jamiyat yuridik tizimining bir qismi hisoblanadi va odatda, garchi 
bu qonunlarning o‘zgarishi ko‘pincha insonlarning ushbu tizim funksiyalariga 
qo‘yilgan talabining o‘zgarishi natijasida ro‘y bersa-da, moliyaviy tizimning 
chegarasidan chiquvchilardek izohlanadi. 
Moliyaviy infratuzilma o‘z ichiga buxgalterlik hisobi va sud ishlarini hal etish 
jarayonlarini; moliyaviy instrument (vosita)lar savdosiga ko‘mak-lashuvchi hisob-
kliring tashkilotlarini; moliyaviy tizim qatnashchilari-ning o‘zaro munosabatlarini 
nazorat qiluvchi, tartibga soluvchi idoralarni oladi.
Bir necha asrlar davomida jamiyatning tarixiy rivojlanish tadqiqoti bilan 
shug‘ullanuvchi 
olimlarning 
aniqlashlariga 
ko‘ra, 
moliyaviy 
tizim 
infratuzilmasining 
evolyutsiyasi 
mamlakatlarning 
iqtisodiy 
rivojlanish 
mexanizmini tushunish uchun asosiy mezon bo‘lib hisoblanadi.