1-mavzu kirish. Chizma geometriya fani. Monj usuli. Nuqtaning koordinatalari bo‘yicha epyuri. Reja

---

1-MAVZU 
Kirish. Chizma geometriya fani. Monj usuli. Nuqtaning koordinatalari 
bo‘yicha epyuri. 
 
Reja: 
 
1.
 
Chizma geometriya fani 
2.
 
Ortogonal proeksiyalar. Monj metodi 
3.
 
Nuqtaning ikki tekislik sistemasidagi proeksiyalari
1.1. Kirish. Chizma geometriya fani
XV–XVI asrdan boshlab ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanishi 
natijasida chizmadan foydalanishga bo‘lgan talab orta boshladi. Lekin bu vaqtdagi 
chizmalar turli xil bo‘lib, faqat plan yoki fasad tariqasida, asosan bir proeksiyada 
chizilganligi sababli o‘sib borayotgan talablarga to‘liq javob bera olmadi. XVIII asr 
oxirida fransuz olimi Gaspar Monj shakllarni tekislikda tasvirlash bo‘yicha mavjud 
qoidalarni umumlashtirib, ortogonal proeksiyalash usulini yaratadi. Shundan so‘ng 
Fransiyada, so‘ngra 1810 yildan boshlab Rossiyada chizma geometriya o‘quv fani 
sifatida texnika o‘quv yurtlarida o‘qitila boshlandi. Chizma geometriya fani fazoviy 
shakllarni tekislikda tasvirlash qoidalari va unga tegishli masalalarni proeksiyalash 
usuli bilan yechishni o‘rgatadi.
Geometriya fanining asosiy bo‘limlaridan biri chizma geometriya bo‘lib, u 
umumiy injenerlik fanlari qatorida yetakchi o‘rinni egallaydi. Chizma 
geometriyaning metodlari hozirgi vaqtda matematika, fizika, ximiya, mexanika, 
kristallografiya, geografiya va boshqa fanlarda keng qo‘llanilmoqda. Fan va texnika 
rivojlanayotgan hozirgi vaqtda chizma geometriyaga tegishli masalalarni yechish 
uchun kompyuter texnologiyalarini ishlatish, chizma geometriyadan turli sohalarda 
amaliy foydalanishni kengaytirmoqda va samaradorlikni oshirmoqda.