1-Laboratoriya mashgʻuloti. Mavzu: Umumbiologik

10-sinf.

1-Laboratoriya mashgʻuloti.

Mavzu: Umumbiologik qonuniyatlarga doir masala va mashqlar yechish.

I. DNK va RNKning tuzilishiga doir quyida berilgan masalalarni yeching.

1-masala. DNK molekulasi 6000 nukleotiddan iborat. Shu DNK molekulasining uzunligini aniqlang.

Ushbu masalani yechish uchun quyidagicha bosqichlarni amalga oshirish zarur.

Birinchi bosqich: bizga ma’lum ma’lumotlarni aniqlab olish.

Bular, DNK da 6000 ta nukleotid mavjudligi, DNK qoʻsh spiralligi, spiralning bir marta toʻliq aylanishi 3,4 nm hamda shu masofada 20 ta nukleotid borligi va qo‘shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng ekanligi.

Ikkinchi bosqich:

Yuqoridagi masalani matematik modelga asoslangan holda yechishni taklif etamiz. Berilgan: Yechilishi:

N - 6000 1) 20 ta nukleotid — 3,4 nm 6000 ta nukleotid — x

_{L - ? 𝑥 =} 6000∗3,4 nm _{= 1020}

20

_{2) � =} 𝑁∗𝑙 ₌ 6000∗3,4nm _{= 1020 ��}

20 20

Javob: DNK molekulasining uzunligi 1020 nm ga teng.

Eslatma: � = ^𝑁∗𝑙

20

formulada, L-fragmentning umumiy uzunligi, N-nukleotidlar soni, l- qo‘shni

nukleotidlar orasidagi masofa, 20 - raqami o‘zgarmas bo‘lib u spiralning bir marta toʻliq aylanishi 3,4

nm hamda shu masofada 20 ta nukleotid borligini belgilaydi.

2-masala. DNK molekulasi 3000 nukleotiddan iborat, shundan 650 tasini sitozinli nukleotidlar tashkil etadi. Shu DNK molekulasining uzunligini va boshqa nukleotidlar sonini aniqlang.

Ushbu masalani yechish uchun quyidagicha bosqichlarni amalga oshirish zarur.

Birinchi bosqich: bizga ma’lum ma’lumotlarni aniqlab olish.

Bular, DNK da 3000 ta nukleotid mavjudligi, shundan 650 tasini sitozinli nukleotidlar tashkil etganligi, DNK qoʻsh spiralligi, spiralning bir marta toʻliq aylanishi 3,4 nm hamda shu masofada 20 ta nukleotid borligi va qo‘shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng ekanligi, Chargaff qoidasi.