1. Жорий активлар аудитини ташкил зарурияти Корхонанинг жорий активлари холатининг таҳлили

Режа:

• Кириш
• 1. Жорий активлар аудитини ташкил зарурияти
• 2. Корхонанинг жорий активлари холатининг таҳлили
• 3. Корхона жорий активлар билан таъминланганлик таҳлили
• Хулоса
• Фойдаланилган адабиётлар рўйхати

Кириш

• Президентимиз Ш.М.Мирзиёев таъкидлаганларидек “Ислоҳотларнинг қай даражада самара бераётганини кўрсатадиган мақсадли дастурларни амалга ошириш натижадорлиги. Булар қаторида саноат ва бошқа тармоқларни ривожлантиришнинг қуйидаги иқтисодий ва молиявий кўрсаткичларини келтириш мумкин: ишлаб чиқариш қувватларининг аҳволи, харажатларни ва таннархни пасайтириш, маҳаллийлаштириш ва рентабеллик даражасини, маҳсулот рақобатдошлигини сўзсиз ошириш. 
• Ўтган йилларда мамлакатимизда аудитнинг норматив-ҳуқуқий ва услубий базаси шакллантирилди, шунингдек, аудиторлик фаолиятини лицензиялашнинг соддалаштирилган ва муддатсиз тизими жорий этилди, бу аудиторлик хизматлари бозорининг шаклланишига ва маҳаллий аудиторлик ташкилотлари аудиторлик компанияларининг йирик халқаро тармоқларига киришини таъминлашга имкон яратди.

1. Жорий активлар аудитини ташкил зарурияти

2. Корхонанинг жорий активлари холатининг таҳлили

Маблағлар харакатчанлигининг таҳлили

3. Корхона жорий активлар билан таъминланганлик таҳлили

Корхонанинг жорий активлар айланишининг таҳлили

• Корхона молиявий ҳолатини таҳлил қилишнинг муҳим қисми жорий активлардан самарали фойдаланганликни ўрганиш эгаллайди, бунда жорий активлар айниқса ишлаб чиқариш захиралари, тугалланмаган ишлаб чиқариш, тайёр маҳсулот, дебитор қарзлар, пул ва валюта маблағлар, қимматли қоғозлар ҳаракатини ўрганиш муҳимдир.
• Жорий активларнинг айланишини таҳлил қилганда қуйидаги кўрсаткичлар аниқланади:
• а) айланиш коэффициенти = маҳсулот (иш,хизмат)лар сотишдан соф тушум / захира ва харажатлар
• б) айланиш куни = (захира ва харажатлар * ҳисобот давр куни (365)) / маҳсулот (иш,хизмат)лар сотишдан соф тушум
• в) айланиш салмоғи коэффициенти = захира ва харажатлар / маҳсулот (иш,хизмат)лар сотишдан соф тушум.

Бу коэффициентлардан ташқари жорий активларнинг самарадорлигини аниқлаш мақсадида, ҳар бир ёки минг сўмлик захира ва харажатлар ҳисобига олинган ялпи маҳсулот, соф тушум ва ҳисобот йилнинг соф фойдаси каби маълумотлар ҳам таҳлил этилади.

• Бу коэффициентлардан ташқари жорий активларнинг самарадорлигини аниқлаш мақсадида, ҳар бир ёки минг сўмлик захира ва харажатлар ҳисобига олинган ялпи маҳсулот, соф тушум ва ҳисобот йилнинг соф фойдаси каби маълумотлар ҳам таҳлил этилади.
• Ишлаб чиқаришни қайта бошлаш узлуксизлигини таъминлаш учун корхона тасарруфида бор бўлган ресурслар бир маромда бир шаклдан иккинчисига (пулдан-ишлаб чиқариш, ишлаб чиқаришдан товар ва товардан яна пул шаклига) ўтиши ва нормадан ортиқча тўпланиб қолмаслиги керак. Акс холда маблағларнинг айланувчанлиги секинлашади ва ишлаб чиқариш жараёни бузилади.

Жорий активларни ўрганишда пул маблағларини таҳлили алоҳида ўринни эгаллайди. Бундай маблағларга ҳисоб-китоб, валюта счёти ва газнадаги пуллар тушунилади. Мазкур маблағлар тўлов мажбуриятларини бажарилишида бирламчи восита бўлиб ҳизмат қилади.

• Жорий активларни ўрганишда пул маблағларини таҳлили алоҳида ўринни эгаллайди. Бундай маблағларга ҳисоб-китоб, валюта счёти ва газнадаги пуллар тушунилади. Мазкур маблағлар тўлов мажбуриятларини бажарилишида бирламчи восита бўлиб ҳизмат қилади.
• Айниқса ҳисоб-китоб ва валюта счётидаги маблағлар маҳсулот етказиб берувчилар, пудратчилар, ишчи-ҳизматчилар, бюдет, банк, суғурта ва бошқалар билан бўладиган алоқа манбаидир. Шу туфайли бу масала алоҳида ўрганилиши лозим. Шу ерда ўтган ва жорий йилдаги кўрилган зарарлар ҳам акс эттирилиши керак.
• Жорий активлар суммаси айланишда маблағ мавжудлигини тавсифлайди.

2019 йил 1 январдан:

• аудиторлик ташкилотлари устав капиталининг энг кам миқдорига доир;
• аудиторлик ташкилотлари раҳбарларининг аттестациядан ўтиши бўйича;
• устав капиталида давлат акциялари (улушлари) тўплами 50 фоиздан ортиқ бўлган корхоналарда ташқи аудитни ўтказиш учун аудиторлик ташкилотини Ўзбекистон Республикаси Хусусийлаштирилган корхоналарга кўмаклашиш ва рақобатни ривожлантириш давлат қўмитаси ва Молия вазирлиги томонидан белгиланадиган рўйхат ичидан танлов асосида танлаш тўғрисидаги талаблар бекор қилинсин.

Хулоса

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати