Зюскинд янги аор двлоди — — цгошкёнт

127
усулга умуман тўғри келмайдиган моддалар ҳам
дуч келиб қоларди. Масалан, Гренуй одатий одам
умуман қабул қила олмайдиган, ойнанинг, сил-
лиқ ойнанинг лой-муз ҳидини буғламоқчи бўлди.
Гренуй дераза ойнасини майдалади ва уни катта
бўлаклар, парчалар, майда парчалар, кукун ҳоли-
да - тамомила муваффақиятсиз буғлаб кўрди. У
сариқ мис, чинни ва терини, дон ва шағални дис-
тиллади. Шунчаки тупроқни ҳам. Қон, дарахтлар
ва тирик балиқни ҳам. Ўз сочларини ҳам. Ниҳоят,
сувни ҳам, у Сена сувини ҳам дистиллади, чунки
унинг ўзига хос ҳидини сақлаш мумкин бўлиб ту-
юлгани учун. У қайнатиш мосламаси ёрдамида
бу моддалардан тошчўп, лаванда, зира уруғидан
олгани каби уларнинг хос ҳидларини ола биламан
деб ўйларди. Ахир у билмасдики, кимёвий жара-
ён - моддаларнинг қаттиқ ҳолатдан газ ҳолатига
ўтиши аралаш асосларнинг учувчан ва учмайди-
ган таркибий қисмларга ажралиш усулидан бо-
шқа нарса эмас, ва бу жараён атторликда баъзи
ўсимликларнинг учувчан эфир мойини уларнинг
ҳидсиз ёки кам ҳидли қолдиқларидан қай дара-
жада ажрата олиши билангина фойдалидир. Бу
эфир мойларини йўқотган асослар учун, буғлаш-
нинг бу усули, афтидан, маъносиз эди. Бизга,
физикани ўрганган замонавий кишиларга, бу
дарҳол тушунарли. Бироқ Гренуй бу хулосага
жуда катта куч эвазига, жуда кўп ихлосини қай-
тарувчи тажрибалардан сўнггина етиб келди. У
ойлаб мослама ёнида сурункасига кечалари ўти-
рарди ва ўйларидаги ҳайдаш усуллари орқали
тамомила янги ҳидлар, ҳали қуюқ ҳолида ер юзи-
да бўлмаган ҳидларни ишлаб чиқмоқчи бўларди.
Ва бундан ҳеч қандай натижа йўқ эди, бир неча
ночор ўсимлик мойларини ҳисобга олмаганда. Ўз

---