Ўзсср олий ва ўрта махсус таълим министрлиги

Ишончли рақам тушунчаси жиддий равишда и нинг танлани-
шига боғлиқдир. Эски жадвалларда ш = + деб олинар эди, кейинги
вақтларда ю > у бўлган жадваллар ҳам учраб турибди, тажриба
асосида тузилган жадвалларда одатда со = 1 деб олинади. Бу ерда
® 
деб танланиши тақрибий сонларни яхлитлаётганда ишончли
рақамларни сақлашга олиб келар экан. Ҳақиқатан ҳам, (3.1) тақ-
риэий сонни яхлитлаш натижасида абсолют хато
Д (а*) + Д'
га тенг бўлиб, бу ерда Д (а * ) тақрибий 
а*
соннинг абсолют ха-
тоси, Д' эса яхлитлаш пайтида 
а*
сондаги кичик хоналарни таш-
18
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

лаб юборишдан келиб чиққан хатодир. Яхлитлашдан кейин ат ра-
қам ишончли бўлиши учун
Д 
(а*)
 + А' <
<»дп- т+1
 
(3.2)
тенгсизлик бажарилиши керак.|Лекин шубҳали ҳолда 
А ' = ~дп~т+1
г
ва А 
(а*) ф
 0 бўлса, у вақтда (3.2) тенгсизлик о> = — 
бўлганда.
бажарилмайди, м > у бўлганда эса бажарилиши мумкиндир. Ма-
салан, 
а*
= 0,9445 + 0,00005 бўлсин. Бу ерда со =
—
 
бўлганда
ҳам, (о — 1 бўлГанда ҳам охирги маъноли рақам 5 ишончлидир..
Бир марта яхлитлаш натижасида 
а*
= 0 ,9 4 5 ± 0 ,0 0 0 5 5 бўлиб, охир-
ги 5 рақами “ = у бўлганда ишончли бўлмайди, со = 1 да эса
ишончли бўлади.
Бундан кейин <о = 1 
бўлган ҳолда рақамлар 
кенг маънода
ишончли деймиз.