Ўзсср олий ва ўрта махсус таълим министрлиги

Қўлда ҳисоблаётганда кейинги амалларни бажариш қулай бўлиши
учун шубҳали ҳолда жуфт рақам қоидаси ишлатилади. Бу қоида
қуйидагидан иборатдир. Агар 
ат
жуфт бўлса, натижа (2.1) га
алмаштирилади ва 
ат
тоқ бўлса, натижа (2.3) га алмаштирилади.
Агар биз жуфт рақам қоидасини қўллаб 
5,780475 сонини кетма-
кет яхлитласак, қуйидаги 5,78048; 5,7805; 5,780; 5,78; 5,8; 6 сон-
лар/ келиб чиқади.
Кўпинча бирор натижани олиш учун берилган методда кўр-
сатилган бир қатор амалларни бажаришга тўғри келади. Агар
натижани катта аниқлик билан топиш талаб қилинса, бу қатор
янада узайиб кетади.
3-§. ЙУҚОТИЛМАС ХАТО
Абсолют ва нисбий хатолар. 
Ишончли рақамлар ва тақри
-
бий сонларни ёзиш тартиби.
Агар 
а
 — бирор миқдорнинг аниқ
қиймати бўлиб, 
а*
унинг маълум тақрибий қиймати бўлса, у
вақтда тақрибий 
а*
соннинг 
абсолют хатоси деб
Д а * = |а — а*|
га айтилади. Абсолют хато соннинг аниқлигини тавсифловчи
белгиларидан биридир. Абсолют хато фақат назарий аҳамиятга
эгадир, чунки биз кўпинча 
а
нинг аниқ қийматини билмаймиз,
шунинг учун Да* ни ҳам билмаймиз. Лекин биз абсолют хато-
нинг ўзгариш чегараларини кўрсатишимиз мумкин. Бу чегара-
лар тақрибий 
а*
сонни толиш усули билан аниқланади. Ма-
16
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

салан, биз ўлчашни оддий чизғич билан бажарсак, абсолю т