Зовурлаштирилган территориянининг сув – туз баланси

Qirg’oq zovurni hisoblash. 
Qirg’oqda quriladigan ushlab qoluvchi zovurlar S.F. Averyanovning quyidagi
formulasi bilan raschyot qilinadi:








L
h
H
KT
Q
Q
Z
)
(
1
2
1
1




(9.9) 
Bu yerda: Q
◦
- qirg’oq zovuriga keladigan oqim miqdori, m
3
/sutka, 1 pog m; 
Q
z
– yig’ilish tomondan keladigan sizot suvlar oqimi; 
Q – gruntning filtratsiya koeffitsiyenti, m/ sutka; 
)
(
5
,
0
1
h
H
T



---

;
1
A
h
L
L





h
d
A
2
sin
1
lg
47
,
1


; 
d – zovur diametri; H, h
○
, L – 88 – rasmda ko’rsatilgan. 
Zovurdan sohil tomonga x masofada joylashgan sizot suvlar sathining ordinatalari
yana o’sha avtorning quyidagi formulalari bilan aniqlanadi: 


2
1
1
1
)
1
(
1
1
KT
x
Q
x
x
h
H
h
z
Z


















; (9.10) 
);
(
5
,
0
z
h
T



(9.11) 

hA
x
x
ax


. (9.12) 
Ushlab qoluvchi qirg’oq zovuri daryo bo’ylab, qirg’oqdan 50 – 500 m narida
qaziladi. Bunday zovurning suvi to’g’on pastki b’efiga oqizib yuborilsa, uning
qurilishi iqtisodiy jihatdan o’zini oqlaydi. Oqar suvli qirg’oq zovurlarining chuqurligi
3 – 6 m bo’ladi. Basharti suvni nasoslar bilan tortib chiqarishga to’g’ri kelsa, ayniqsa
uni zovur bo’ylab bir necha yerda tortib chiqarish kerak bo’lsa, zovur chuqurligini
butun uchastka bo’yicha qilinadigan hisoblarga muvofiq kamaytiriladi.
Ushlab qoluvchi qirg’oq zovurning qimmatga tushishi, ayniqsa zovur suvi nasoslar
yordamida to’g’onning ustki b’efiga tortilib chiqarilgan bo’lsa, juda qimmatga
tushishi uning asosiy kamchiligi hisoblanadi.