Zoologiya(Omirtqali) pa'ninen Laboratoriyalıq jumıslar Jumıstı orınlawǵa kórsetpeler

Skelettiń dúzilisi
Miy qutısı. Akulanıń miy qutısı pútin shemirshek kapsulası túrinde-keń ultanǵa, qutı túbine iye. Onıń aldınǵı shetindegi ósimshe-tumsıq (rostrum), aldınan qosılıp ósken úsh tayaqsha tárizli shemirshekten turadı (15 s). Geybir shemirshekli balıqlarda (jarǵı murın, pıshqı tumsıq, pıshqı-balıq) tumsıq júdá uzın hám qısıńqı, olar qaptalında ótkir tisleri bolıp (túri ózgergen plakoidlı qabırshaqlar), topılıwda, qorǵanıwda qural xızmetin atqaradı.
Tumsıqtıń qaptallarında, miy qutısına birikken iyis seziw kapsulası jatır, onıń tómen tárepinde úlken tesigi bar.
Qutı qaqpaǵı-tolıq emes, iyis kapsulasınıń artında tesigi perde menen tartılǵan-aldınǵı fontanel bar.
Qutınıń qaptalında-úlken keń oyıq-kóz ornı bar, onıń artında qaptalınan miy qutısına ósip jaylasqan esitiw kapsulası bar. Qutı diywallarında nervler ótiwshi tesiklerde kóp. Onnan artıraqta úlken tesigi bar jelke bólimi ornalasqan. Bul jerde arqa miy bas miyge ótedi. Jelke tesigi astında deneni birinshi omırtqa menen biriktiriwshi ayrıqsha maydan bar.
Viscereal qutısı-birinen keyin biri bólek shemirshek taǵası túrinde awız hám jutqınshaq boslıǵına tıǵılıp jaylasqan. (20 s).
Ol taǵalardıń aldınǵı birinshi hám ekinshisi redukciyalanıp erin shemirshegin payda etken.
Ushinshi taǵa-jaq taǵası eki jup-tanlay sharshı hám mikkel shemirsheginen turadı. Birinshi jup shemirshek joqarǵı jaq, al ekinshisi tómengi jaq xızmetin atqaradı. Hár jup shemirshek aldınan bir-biri menen bekkem tutasqan tis qatarlarına iye. Tańlay sharshı shemirsheginiń artqı sheti mikkel shemirsheginiń artqı sheti menen qozǵalmalı bolıp birikken.





20-súwret. Akulanıń bas miyiniń joqarıdan kórinisi.
1-Aldıńǵı miy, 2-iyis seziw bólimi, 3-aralıq miy, 4-epifiz, 5-ortanǵı miy, 6-miyshe, 7-uzınsha miy, 8-romba tárizli oyıq, (Rim cifralarda bas nervleri berilgen).

Jaq taǵasınan keyin tórtinshi-til astı taǵası keledi. Onıń qutıǵa jaqın bólimi-giomandibulyar shemirshegi óziniń joqarǵı sheti menen qutıǵa esitiw bóliminde baylanısadı, al onıń tómengi sheti, talshıqlı toqımanıń qatnası menen jaq taǵası hám til astı taǵasınıń ortanǵı elementi-gioid penen baylanısqan. Giomandibulyar jaqtıń ashılıp jabılıw qulabı wazıypasın atqaradı. On hám shep gioidler jutqınshaqtıń túbi-tusında, usı taǵanıń ortanǵı taq elementiniń qatnasıwında óz-ara tutasadı, ol kapula yamasa til astı shemirshegi dep ataladı.

Til astı taǵasınan keyingi bes saǵaq taǵasınıń hár bir bólek elementke, al onıń hár biriniń taq besinshi shemirshekshesi hár bir bólek taǵanıń on hám shep táreplerin biriktiriwshi xızmetin atqaradı.

Til astı hám barlıq saǵaq taǵalarınan radial túrinde akula denesiniń barlıq jerine deyin saǵaq aralıq diywaldı uslap turıwshı kóp sanlı shemirshek nurları ketedi.