Zoologiya uzb 2017. indd

Qushlarning kelib chiqishi
.  Qushlar  qadimgi  sudralib  yuruv chi   -
lardan kelib chiqqan. Eng qadimgi qush – arxeopteriksning tosh 
 
 
 
ga 
aylangan suyak va patlari topilgan (89-rasmlar). Jag‘lari, tish 
 
 
lari va 
20 ta umurtqadan iborat uzun dumining bo‘lishi bilan arxeopteriks 
sudralib yuruvchilarga; tanasining pat bilan qop 
 
 
 
langanligi, oldingi 
oyoqlarining qanotga aylanganligi  bilan esa qushlarga o‘xshaydi. 
Arxeopteriks oyoqlaridagi barmoqlaridan biri orqada, qolgan uchtasi 
oldinga qaragan bo‘lishi uning da 
raxt 
 
da yashaganligini ko‘rsatadi. 
Lekin qushlar uchun xos bo‘l 
gan to‘sh toj suyagi rivojlanmaganligi 
sababli arxeopteriks ho 
zir 
 
 
 
gi qushlarning ajdodi bo‘lolmaydi. Ularning 
ajdodi protoavis hi 
 
 
sob 
lanadi. Protoavis arxeopteriksdan bir necha 
million yil oldin ya 
 
shagan. Uning hozirgi qushlarga o‘xshash toj 
suyagi rivojlangan.

---

152
8.4. Qushlar sinfi
1. Qaysi qushlar doimiy juft hosil qiladi?
2. Qaysi qushlarning jufti doimiy bo‘lmaydi?
3. Qushlarning uyasi qanday shakllarda bo‘ladi?
4. Qushlar tuxumi qanday tuzilgan?
5. Jo‘ja ochadigan qushlar uchun xos bo‘lgan belgilar nimadan iborat?
6. Jish bola ochadigan qushlar uchun xos xususiyatlar nimadan iborat?
7. Qushlar nasliga qanday g‘amxo‘rlik qiladi?
1. Kakku o‘z tuxumini:
a) kosasimon uyasiga qo‘yadi;
b) daraxt kovagidagi uyasiga qo‘yadi;
d) boshqa qushlar uyasiga tashlab ketadi.
2. Ko‘payish usuliga binoan qushlar guruhlari:
a) jish bola ochuvchi va jo‘ja ochuvchi qushlar;
b) tuxum bosuvchi, jish bola ochuvchi qushlar;
d) tuxum bosuvchi va jo‘ja ochuvchi qushlar.