Zoologiya uzb 2017. indd

Ayirish sistemasi.
 Baqaning ayirish sistemasi baliqlarnikiga 
o‘xshash ikkita uzun tasmasimon buyrakdan iborat. Buyraklar qorin 
bo‘shlig‘ida, umurtqa pog‘onasining yon tomonlarida joylashgan. Har 
qaysi buyrakdan bittadan ingichka naycha – siydik yo‘llari chiqib, 
kloaka bo‘shlig‘iga ochiladi. Siydik kloaka orqali tashqi muhitga 
chiqib ketadi.
Moddalar almashinuvi.
 Baqalar baliqlar singari sovuqqonli hayvon-
lardir. Ularning organizmida moddalar almashinuvi sust kechgani-
dan tanasining harorati tashqi muhit haroratiga bog‘liq, ya’ni havo 
isiganda tana harorati ko‘tariladi, soviganida esa pasayadi. Sovuq 
tushganida baqalar kam harakat bo‘lib qoladi. Qishda ular biror 
pana joyga kirib olib karaxt bo‘lib yotadi.
Nerv sistemasi.
 Baqaning bosh miyasi baliq 
larnikiga nisbatan 
yaxshiroq rivojlangan, unda ikkita bo‘rtmachadan iborat yarimsharlar 
hosil bo‘ladi (73-rasm). Baqa baliqlarga nisbatan sekin harakatlani-
shi, tanasining yer yuzasiga yaqin joylashganligi tufayli ular haraka-
tini va tana muvozanatini boshqarib turadigan miyachasi kuchsiz 
rivojlangan.
Baqa sezgi organlarining tuzilishi quruqlik muhitiga moslash 
gan. 
Ikkita qovog‘i ko‘zlarini himoya qiladi va namlab turadi. Eshitish 
organlari ichki va o‘rta bo‘limdan iborat. O‘rta quloq ko‘zning