Zooinjeneriya (jilqishiliq hám tu’yeshilik) qanigeligi «Awil xojaliq haywanlarin órshitiw»

4. Qopal konstitutsiya. Bul tipga tiyisli bolǵan haywanlardıń suyekleri iri hám miytin, terisi qalıń, juni ósik, teri astındaǵı may qabatı ortasha yamasa sustroq rawajlanǵan. Muskulaturasi tig'iz, awqat as sińiriw qılıw shólkemleri sisteması ortasha rawajlanǵan.
Akademik M. F. Ivanov, professor. P. N. Kuleshov klassifikatsiyasiga yana bir tip — mustahkam konstitutsiya tipini qóshimcha holda kiritdi.
M. F. Ivanov tarifiga kóre bul tip wákilleriniń suyekleri bekkem, jaqsı rawajlanǵan, lekin qopal kóriniske iye emes, denesiniń arıq-tompaqlıǵı da ortasha, terisi miytin hám qalıń, lekin terisining astındaǵı may qabatınıń qalıńlı - gi ortasha. Sırtqı kórinisi tárepinen tándar, saw, keselliklerge shıdam bere alıwshı, sırtqı ortalıq sharayatına tez hám jaqsı iykemlese alıwshı haywanlar esaplanadı. Lekin, qaramallar arasında kóp waqıt joqarıda belgilengen arnawlı bir konstitutsiya tipi talaplarına tolıq juwap bere almaydı. Yaǵnıy eki qıylı tip Konstitusiyasına tiyisli bolǵanları ushraydı. Sonlıqtan, sońǵı waqıtlarda haywanlardı bahalawda tómendegi konstitutsiya tipleri kóbirek qollanıladı. Mısalı, názik hám miytin; názik hám bos ; qopal hám miytin; qopal hám bos usılar gápinen bolıp tabıladı.
U Dyurst óz táliymatın jaratıwda haywanlar organizminde júz beretuǵın gaz hám element almasinuv processlerin jedelligine kóre hám hám de olardıń tutınıw etken ot-jemdi málim ónim tayarlawǵa sarıplanıwın esap - ga alıp, eki qıylı taza (sap) haldaǵı : sútlilik belgisi rawajlanǵan hám góshdorlik ózgesheligi rawajlanǵan tipga hám aralas yamasa qospa : yaǵnıy sútlilik hám góshdorlik hám de qost ónimli tiplarga bolǵan.
Sútlilik belgisi rawajlanǵan tip talabına kóre siyirlardıń denesi orta semizlikte yamasa arıq, moynı uzın hám jińishke, kókregi tar hám kishi, dem alıw, qan aylanıw, element almasinuv shólkemleri sisteması joqarı dárejede rawajlan- gan. Sonıń menen birge, gipofiz hám qalqansimon sekretsiya bózi jaqsı rawajlanǵan. Ulıwma, barlıq sersut, materiallıqlastırılgan buyımlar sol konstitutsiya tipiga tiyisli bolıp tabıladı.