Zokirjon saidboboyev

yoqilg
7 
sanoati
egallaydi. Yoqilg‘i-energetika majmuining mavjudligi va rivojlanish 
darajasiga qarab davlatning kuch-qudrati belgilanadi. Bu sanoat 
tarmog‘iga 
neft, tabiiygaz, k o ‘m ir
qazib chiqarish kiradi. Tabiiy 
gaz zahirasi 0 ‘zbekistonda 2,5 trilion kubometrni tashkil qilib, u 
yildan-yilga oshmoqda. Masalan, 1991 yilda respublikada gaz qazib 
olish 41,8 mlrd. kubometrni tashkil etgan bo‘lsa, 2001 yilga kelib
57,4 mlrd. kubometrga yetdi.
Keyingi paytlarda yoqilg‘i sanoatida neftning ahamiyati ortib 
bormoqda. Bu borada Qashqadaryo va Namangan viloyatlaridagi 
neft konlari katta istiqbolga ega. 1990 yilda respublikada 2810 
ming tonna neft qazib olindi. Mustaqillikning dastlabki yili — 
1991 yilda Rossiya va boshqa qo‘shni davlatlardan 4,5 million 
tonna neft va neft mahsulotlari olib kelingan. Mustaqillikning 
tarixiy qisqa davrida respublikada neft qazib olish qariyb 3 marta 
o‘sdi va 2001 yili uning hajmi 7256 ming tonnadan oshdi. Shunday 
qilib respublikamiz neft borasida mustaqillikka erishdi.
0 ‘zbekiston Respublikasi o‘z qora metallurgiya sanoatiga ham 
ega. Mamlakatimizda mavjud bo‘lgan va 1946 yili qurilib ishga 
tushirilgan yagona metallurgiya kombinati Toshkent viloyatining 
Bekobod shahrida joylashgan.
Respublika xalq xo‘jaligida yetakchi o‘rinlardan birini 
kimyo
sanoati
egallaydi. 
Neft, gaz, ко ‘mir, oltingugurt, ozokerit, osh tuzi
va 
rangli metallurgiya
chiqindilari, qayta ishlangan paxta va kanop 
chiqindilari kimyo sanoati uchun xom ashyo bo‘lib xizmat qiladi. 
Paxtachilikni mineral o‘g‘itlar bilan ta’minlashda kimyo sanoati, 
ayniqsa, muhim o‘rin egallaydi.
199

---

Sanoatning bu tarmog'i mineral o‘g‘itlardan tashqari qishloq 
xo‘jaligi ekinlarini zararkunandalardan saqlash uchun zaharli 
moddalar, turli xil sun’iy tolalar, xilma-xil bo‘yoqlar ishlab 
chiqaradi. Kimyo sanoatining boshqa bir shoxobchasi aholining 
kundalik turmushida kerak bo ‘ladigan mahsulotlar ishlab 
chiqaradi. Kimyo sanoatiga kiruvchi qator korxonalar respub- 
likaning Toshkent, Samarqand, Andijon, Farg‘ona, Chirchiq, 
Navoiy, Olmaliq kabi ko‘pgina shaharlarida mavjud. Shu bilan 
birga boshqa qator sanoat korxonalari ham ishga tushirildi. Ular 
qatoriga Qizilqum fosforit zavodi va ,,Kimyotola“ ishlab chiqarish 
birlashmasi, qayta ta’mirlangan Andijon, Qo‘qon va Yangiyo‘ldagi 
biokimyo zavodlarini kiritish mumkin.
Mamlakatimizda