Áziz oqıwshılar! Sizler informatika páni, informaciya hám infor

analog qurılmalar
, cifrlı informaciyalar menen isleytuǵın qurılmalar 
cifrlı qurılmalar
dep ataladı. Analog qurılmalarǵa televizor, telefon, 
radio, fotoapparat, videokameranı, cifrlı qurılmalarǵa bolsa jeke kom-
Informaciyanı 
qabıl etiw 
quralı
Baylanıs quralları
Informaciya 
deregi yamasa 
jetkerip beriw 
quralı
I bap. Informaciya

---

15
2-sabaq. Informaciyalar ústinde orınlanatu®ın ámeller
pyuter, cifrlı telefon, cifrlı fotoapparat, cifrlı videokameranı mısal 
etiw múmkin.
Lekin sonday procesler de bar, olar haqqında barlıq waqıtta 
informaciya ala almaymız. Máselen, tek saat hám minutların 
kórsetetuǵın saat járdeminde sekundlardı biliw múmkin emes. Ol 
kóp waqıt tek ǵana saat hám minutlardı kórsetedi. Insan turmısı 
úzliksiz informaciyaǵa mısal bolsa, onıń júrek urıwı, dem alıwı 
úzlikli (sebebi, qashan bolsa da dem shıǵarıwı zárúr) informaciyaǵa 
mısal boladı.
Endi barlıqtıń tásiri insan sanasına informaciya kórinisinde 
sáwleleniw procesin tómendegi kóriniste súwretlew múmkin:
úzliksiz,
úzlikli
bahalı
isenimli,
tolıq
kóriw,
iyis biliw,
esitiw,
dám bi-
liw, dene 
arqalı
Barlıq
Informaciya
Insan
sanası
1. Informaciyanı payda etiw, tóplaw, ápiwayılastırıw proceslerin 
mısallar keltiriń.
2. Informaciyanıń nusqasın alıw, ólshew, buzıw proceslerin talqılap 
beriń.
3. Informaciyalardı uzaq aralıqqa jetkerip beriw usıllarına mısallar 
keltiriń.
4. Informaciyalardı kompyutersiz hám kompyuterde saqlaw qural-
larına mısallar keltiriń.
5. Insan denesine baylanıslı informaciya deregi, baylanıs quralı 
hám informaciya qabıl etiw qurallarına mısallar keltiriń.
6. Texnikalıq qurallardan informaciya deregi, baylanıs quralı hám 
informaciya qabıl etiw qurallarına mısallar keltiriń.
7. Klass taxtasında bir informaciya obyekti haqqındaǵı maǵlıw-
mattı eki túrli kóriniste aytıp beriń.
8. Informaciyanıń tiykarǵı ózgeshelikleri yaki túrlerin mısallar 
menen aytıp beriń.
9. «Ózbekistan ǵárezsizliginiń ... jıllıǵın bayramladıq» gápindegi 
jetispeytuǵın informaciyanı anıqlań hám táriyipleń.
1. Shep baǵanadaǵı sózlerdi oń baǵanadaǵılarǵa sáykes jazıń: