Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

يددَط 
 يِرَْيددَبِعِل َِّْرددَفَدر َمَْآ َنددْبا
 َّلاِإَو َكَردْقَدف ََّددُسَََو ىد نِغ َكَزَْدَص ْْدْمََ
 
 ََددَط ُتْْدَم ْلدَعْفَدر
لْغدُن َكْط
 
 َكَرددْقَدف ََّدُسََ ْمدَلَو
 
ُّيِذػِمْرّْػتلا ُهاَوَر
ْوػَجاَم ُنػْباَو
َو
ُمِكاػػََْاَو ُدػَْحَأ
َػبْلاَو
ُّيِقَهْػي
.ٌنَنَح ُهُدَنَسَو
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади:
Аллоҳ таоло 
айтади: “Эй одам боласи, ибодатимга фориғ бўл. Шунда қалбингни бойликка тўлдираман, 
фақирлигингни кетказаман. Акс ҳолда қўлингни иш билан банд қилиб қўяман, фақирлигингни 
кетказмайман!”
(Термизий, Ибн Можа, Аҳмад, Ҳоким, Байҳақий ривояти. Ҳадис
санади ҳасан). 
Бу ҳадиси қудсийда бутун вужуди билан берилиб ибодат қилиш қанчалик фойда бериши 
айтилмоқда: 
“Эй одам боласи, ибодатимга фориғ бўл. Шунда қалбингни бойликка тўлдираман, 
фақирлигингни кетказаман”.
“Фориғ бўлиш” бирон ишни бажараѐтганда унга боғлиқ бўлмаган нарсаларни тарк этишдир. 
Ибодатга фориғ бўлиш худди Аллоҳни кўриб тургандек, диққат-эътиборини бир ерга жамлаб тоат-ибодат 
қилишдир. 
Ҳадисдаги “ибодат”дан мурод намоз, рўза, закот, ҳаж, Қуръон тиловати, Аллоҳга яқинлаштирадиган 
бошқа солиҳ амаллардир. 
Аллоҳ таоло бандасига хитобан шундай демоқда: Эй бандам, дунѐ ишлари сени ибодатни хушуъ 
билан бажаришдан тўсиб қўймасин. Агар ихлос билан ибодат қилсанг, қалбингни хотиржам қилиб қўяман, 
ҳожатларингни раво этаман, камбағаллигингни кетказаман, сени муҳтожликдан сақлайман. 
“Акс ҳолда қўлингни иш билан банд қилиб қўяман, фақирлигингни кетказмайман!”
Яъни: агар дунѐ ташвишлари билан овора бўлиб, Менга ибодат қилишни унутсанг ѐки 
рисоладагидек бажармасанг, сени муаммолар гирдобига ташлайман, қанча ҳаракат қилсанг ҳам 
ҳожатларингни раво этмайман. 
Бир нарсани алоҳида таъкидлаб ўтиш лозим: ҳадисда тирикчиликни ташлаб, эртаю кеч масжидда 
ўтиришга тарғиб қилинаѐтгани йўқ, балки ибодат чоғида хаѐлни бир ерга жамлашга, қалб қўри ила ибодат 
қилишга, ихлосга чақирилмоқда. Ислом динида таркидунѐчилик йўқ. Ҳар бир инсон ҳалол меҳнати билан 
кун кўради. Бировларга орқа қилиш, ўзгалар мулкига кўз олайтириш қаттиқ қораланади. Юқоридаги 
ҳадисда Аллоҳга ибодат қилиш чоғида қалбни турли ўй-хаѐллардан фориғ қилиш, бошқа нарсаларга 
чалғимаслик таъкидланмоқда. 
َع ْن
َم ْ 
ِق
ِل 
ْب ِن
َة
َن
ٍرا
َر
ِض
َي 
ُللها
َع ْن
ُو َق
َؿا
َق :
َؿا
َر
ُس
ُؿو
ِللها
َص َّل
ُللها ى
َع َل
ْي ِو 
َو َس
َّل َم
: