Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

 َم
 ََ ي
 ْدن َع
 َم 
 ُللها
َدر َع
 َلي
 َع ى
 َل
 َع ى
 ْب َ
ِن
 ْع ََ
ة 
 ِف
 ََ ي
 ْه
ل
ََ
 ْو 
 َم
لي
ََ
 ْو 
 َو َل
َ
َدف
 َدي ُق
 ُلا
: 
 َم
 َن ي
 َفي
 
 ُللها
 
 َلا
ُده
 َّا َة
ِإ
 َّلا
ِب
 ِللهي
ِإ
 َّلا
َْ
 َف َع
 
 ُللها
َدر َع
 َلي
 َع ى
 ْن ُأ
َُ
 َّل
 
 َفآ
ة 
 َح َّت
 َر ى
 َْ ِر
 ِأي
َم ِن
 َّي ُت ُأ
َو
 َده َر ََ
 
 َو" َل
 ْا َلا
ِإ
 ْذ 
 َْ
 َخ ْل
 َت
"
ُهاَوَر
ْلا
َػب ْػي َه
ِق
ُّي 
ٌفيِ َض ُهُدَنَسَو
.
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу ривоят қилади: 
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам:
“Аллоҳ таоло қайсидир бандага аҳли, моли ѐки фарзандида бирон неъмат берганида у: “Маа шаа-
аллоҳу лаа қуввата иллаа биллааҳ”, деб айтса, умрининг охригача Аллоҳ таоло ундан ҳар қандай 
офатни даф этади”, дедилар. Сўнг “Агар боғингга кирганингда...” оятини тиловат қилдилар”
(Байҳақий ривояти. Ҳадис санади заиф
35
). 
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан қилинган бошқа ҳадисда: “Ким ўз мол-мулкида бирон нарсани 
кўриб кўзи қувонса, “Маа шаа-аллоҳу лаа қуввата иллаа биллааҳ”, деб айтсин. Шунда бу молга офат 
тегмайди”, дейилган (Байҳақий “Шуабул имон”да ривоят қилган). 
6-ОМИЛ. САРФ-ХАРАЖАТЛАРДА ТЕЖАМКОР БЎЛИШ 
َع ْن
ْبا
ِن
َم
ْن ُ 
ٍدو
َر
ِض
َي 
ُللها
َع ْن
ُو َق
َؿا
َق :
َؿا
َر
ُس
ُؿو
ِللها
َع 
َل ْي ِو
ُةَلَّصلا
َولا
َّن
َل
ُـ :
 َم
 َع ي
 َلي
َم
 ْن 
 ْدها
 َت
 َص
 ََ 
ُهاَوَر
َأ
َْح
ُد 
ُِّنِاَرَػبَّطلاَو
َو ْلا َػب
ْػي َه
ِق
ُّي 
ٌفيِ َض ُهُدَنَسَو
.
Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади:
“Тежамкор 
(киши)
 камбағал бўлмайди”
(Аҳмад, Табароний, Байҳақий ривояти. Ҳадис санади заиф
36
). 
Ҳадис таржимасидаги “тежамкорлик” сўзи арабча матнда “иқтисод” деб келтирилган. Мазкур лафз 
“Сарф-харажатда ўртача бўлиш, исроф ҳам, бахиллик ҳам қилмай, меъѐрида сарфлаш” маъносини 
англатади. 
Амаллар ва ҳолатларнинг энг яхшиси ўртачасидир. Шу жумладан, рўзғорга керакли нарсалардаги 
сарфларда ҳам ўртача бўлиш фақат фойда, барака келтиради. 
Абдуллоҳ ибн Шабиб розияллоҳу анҳу шундай деган: “Етарли ризққа эга бўлиб чиройли тадбир 
қилиш бойликка эга бўлиб исроф қилишдан яхшироқ” (Байҳақий ривояти). 
Баъзилар тежамкорликни бахиллик билан адаштириб юборади. Аслида иккиси орасида катта фарқ 
бор. Бири мақталса, иккинчиси қораланади. Тежамкор киши энг зарур нарсаларга эътибор қаратади, 
35
Ривоят санадида Абдулмалик ибн Зурора бор. У заифдир (Ҳайсамий, “Мажмауз завоид”). 
36
Ривоят санадида Иброҳим ибн Муслим Ҳижрий бор. У заифдир (Ҳайсамий, “Мажмауз завоид”). 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

61 
ортиқча харажатлардан четланади. Хасис эса керакли нарсаларга ҳам пул ишлатмайди, ҳақдорлар улушини 
бермасдан ўзигаям, ўзгаларгаям жавр қилади. 
َع ْن
َأ َن
ِس
ْب
ِن
َم
ِلا
ٍك
ُوْنَع ُللها َيِضَر
َق
َؿا
َق :
َؿا
َر
ُس
ُؿو
ِللها
َص َّل
ُللها ى
َع َل
ْي ِو 
َو َس
َّل َم
: