Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

53-САБАБ. НАМОЗНИНГ ТУРЛИ ЎРИНЛАРИДА ДУО ҚИЛИШ 
Дуо Аллоҳга муножот қилиш, юкиниш, тазарруъ этишдир. Агар банда дуода бардавом бўлса, 
ҳожатлари раво этилишини ѐлвориб сўраса, Аллоҳ тилагини бажо келтиради. Бу билан унинг Раббига 
муҳаббати ортади, қалбидаги хушуъ кучаяди, мартабаси кўтарилади. Зеро, дуо улуғ ибодатдир. 
Муборак ҳадисда ҳам шунга урғу берилган. 
ٍيرَِِب ِنْب ِف َمْعُّػهلا ْنَع
ُىْهَع ُللا َيِضَر
َؿ َق َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُىَّللا ىَّلَص ِّْبَِّهلا ْنَع
: 
ُةَد َبِعْلا َوُي ُء َعُّدلا
"
ِنِوُعْدا ْ ُكُّبَر َؿ َق
ََِتْسَأ
ْ ُكَل ْب
".
َر َس
ُوا
َأ ُب
َد و
ُسا َد
ُ ِك َْلْاَس ُدَْحَْأَس ْىَج َم ُنْباَس ُّيِذِمْرّْػتلاَس
.ٌحهِحَص ُوُدَهَسَس
Нўъмон ибн Башир розияллоҳу анҳу Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: 
“Дуо ибодатдир. Парвардигорингиз: “Менга дуо қилинглар, сизларга ижобат этаман”, деган” 
(Абу Довуд, Термизий, Ибн Можа, Аҳмад, Ҳоким ривоят қилган. Ҳадис санади саҳиҳ). 
Дуо – кишининг Аллоҳга муҳтожлигини кўрсатувчи ибодат. Чунки у дуо билан Аллоҳга 
юзланади, ўзгаларга тама нигоҳи билан боқмайди, фақат Парвардигори фазлини истайди, азобидан 
қўрқади. Дуо қилган инсон Парвардигори ягоналигини, ҳар нарсага қодир эканини, фақат Аллоҳ унинг 
истакларини тўлиқ бажо келтиришини эътироф этади, ҳар ишда таваккул қилади, мақсадига етишда 
Ундан мадад сўрайди. Мана шу ҳолат убудиятнинг (яъни, бандаликнинг) энг юксак кўринишидир. 
Қийинчиликка тушиб қолган кишига Ёлғиз Аллоҳ таянч бўла олади, жабрланган кишига ѐрдам 
беради. Аллоҳга борлиқнинг ҳожати тушади, мавжудотлар Ундан сўрайди, тиллар Унинг зикри билан 
машғул бўлади, қалблар Аллоҳга топинади. 
Қийинчилик ва фаровонликда, хурсандчилик ва аламли кунларда Аллоҳга дуо қилишимиз, бало 
етганда Унга зорланишимиз, машаққатга тушганимизда Унга боғланишимиз, сўраб, йиғлаб, тазарруъ 
қилиб, юзланиб эшиги остонасида йиқилишимиз сизу бизга вожибдир. Шунда Аллоҳнинг мадади 
келади. Раббингизга қилган дуоингиз мақсадга эриштиришидан ташқари алоҳида ибодат, буюк 
тоатдир. Дуони гўзал қилган банда хотиржам бўлиши, майда-чуйдаларга аҳамият бермаслиги, ғам 
чекмаслиги, безовталанмаслиги аниқ. 
Аллоҳнинг арқонидан бошқа ҳамма арқон узилади. У Зотнинг эшигидан бошқа ҳамма эшик 
ѐпилади. У яқин, эшитувчи, ижобат этувчи Зотдир. Чорасиз қолган киши дуо-илтижо қилса, Аллоҳ 
ижобат қилади. У бизни Ўзига дуо қилишга буюрган. Биз фақир, заиф, муҳтожмиз. Аллоҳ эса беҳожат, 
қудратли, улуғдир. 
Бошингизга балолар ѐғилса, бахтсиз ҳодиса юз берса, мудом Аллоҳни эсланг, Унга нидо 
қилинг, мадад сўранг, нусратини тиланг, номини улуғлаш билан пешонангизни ерга қўйинг. Шунда 
ҳуррият тожини қўлга киритасиз. Убудият тупроғига бурунни қўйсангиз нажот нишонига эришасиз. 
283
Манба: Оиз Қараний, “Маҳзун бўлма”. 

---

125 
Қўлингизни узатинг, кафтингизни очинг, тилингизни қимирлатинг, кўп сўранг, сўрайверинг, 
Аллоҳга интилинг, эшиги олдида туриб олинг, лутф кўрсатишини кутинг, фатҳ беришини пойланг, 
номини тилингиздан қўйманг. Парвардигорингиз ҳақида яхши гумонда бўлинг, Унга ўзингизни 
бағишланг, юз тутинг. Шунда бахтга эришасиз, нажот топасиз
284
. 
Дуога қўл очиш инсоннинг камтарлигини, ўзини ожиз санашини кўрсатади. Бу билан у Аллоҳга 
севимли бўлади. Зеро, Аллоҳга дуо қилишдан бош тортадиган, эҳтиѐжларини Хожасига билдиришдан 
бўйин товлайдиган кимсалар маломатга лойиқдир. 
Маълумки, намознинг турли ўринларида, масалан, рукуъда, саждада оламлар Парвардигорини 
улуғлаш, Унга тасбеҳлар айтиш, тазарруъ қилиш жорий этилган. 
ٍس َّبَع ِنْبا ْنَع
ُمْػهَع ُللا َيِضَر
َم 
َّفَأ
َؿوُسَر
َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُىَّللا ىَّلَص ِىَّللا
َؿ َق
: 
...
َّزَع َّبَّرلا ِىهِف اوُمّْظَعَػف ُعوُكُّرلا َّمَأَف
ْ ُكَل َب َََتْسُي ْفَأ ٌنِمَوَػف ِء َعُّدلا ِفِ اسُدِمَتْج َف ُدوَُُّسلا َّمَأَس َّلَجَس
.
َر َس
ُوا 
ُم ْس
ِل ٌ
لاَس
.ُدَْحَْأَس ُّيِئ َسَّه
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: