Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

“Ким таҳоратни мукаммал қилса, унинг гуноҳлари танасидан, ҳатто тирноқлари остидан чиқиб 
кетади”, деганлар” (Муслим, Насоий, Аҳмад, Табароний, Байҳақий ривоят қилган). 
Таҳоратни тўкис қилиш мана бу ривоятда ўргатилган. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят 
қилади: “Бир киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларига келиб, “Таҳоратни қандай 
мукаммал қилинади?” деб сўради. Расулуллоҳ намоз вақти бўлгунича жим турдилар. Кейин сув олиб 
келишни буюрдилар. Сўнг икки қўлларини ювдилар, бурунларига сув олиб қоқдилар, мазмаза 
қилдилар, юзларини, қўлларини уч мартадан ювдилар, бошларига масҳ тортдилар, оѐқларини ҳам уч 
мартадан ювдилар. Кейин кийимлари остига сув сепиб, “Таҳоратни мукаммал қилиш мана шундай 
бўлади”, дедилар
118
”. 
Демак, таҳорат суннатларига, мустаҳабларига, одобларига риоя этилса, таҳорат мукаммал 
бўлади
119
. 
Эътиборли жиҳати шундаки, жамоат намозига келадиган одам яхшилаб таҳорат қилмаса, имом 
қироатда янглишиб кетиши мумкин экан. 
َلَكْلا ٍحْسَر ِبَِأ ْنَع
ّْيِع
ُىْهَع ُللا َيِضَر
َؿ َق
:
َّلَص
ىَّلَص ِىَّللا ُؿوُسَر َهِب ى
َلَص َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُىَّللا
ِـسُّرلا َةَروُس َمهِف َأَرَوَػف ًة
َؿ َق َمُضْعَػب ِىْهَلَع َسَبَلَػف
: 
َأ ْنِم َةَءاَرِوْلا ُف َطْهَِّلا َهْػهَلَع َسَبَل ََّنَِّإ
َلَّصلا َفوُتْأَي ٍـاَوْػقَأ ِلْج
ُس ِْيرَغِب َة
َأ اَذِإَف ٍءوُض
َلَّصلا ْ ُتْهَػت
َة
َءوُضُوْلا اوُهِسْحَأَف
. 
.ٌنَسَح ٌثيِدَح اَذَيَس ُدَْحَْأ ُواَسَر
Абу Равҳ Калоий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам биз билан намоз ўқидилар, унда Рум сурасини қироат қилдилар, айрим жойларида 
янглишиб кетдилар
120
. У зот: “Намозга бетаҳорат келган баъзи кишилар сабаб шайтон бизни 
қироатда адаштирди. Агар биронтангиз намозга келса, чиройли таҳорат қилсин!” дедилар” 
(Аҳмад ривоят қилган. Бу – ҳасан ҳадис
121
). 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бу ерда нега “Намозга бетаҳорат келган” деяптилар? 
Чунки таҳоратни чала қилиш таҳоратсизлик билан баравар. Масалан, қўлнинг тирсаккача бўлган 
қисми ювилмай қолса, оѐқдами, юздами сув тегмаган жой бўлса, таҳорат ўрнига ўтмайди. Шунинг 
118
Абу Яъло, Баззор ривоят қилган. Ривоят санади заиф. 
119
Манба: Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли, “Таҳорат китоби”. 
120
Абу Равҳ Калоий бир саҳобийдан ривоят қилишича, бу воқеа бомдод намозида бўлган (Манба: Насоий, 
“Сунан”; Аҳмад, “Муснад”). 
121
Шуайб Арнаут: “Бу – ҳасан ҳадис. Лекин Шарик, яъни Ибн Абдуллоҳ Нахаий заифлиги, ирсоли туфайли ривоят 
санади заиф”, деган. 

---

59 
учун таҳорат қилаѐтганда фарзлар тўкис адо этилади. Таҳорат суннатлари, мустаҳаблари билан поклик 
маромига етади. Шундай қилинса, киши намозда хушуъ топади, имом қироатига халал бермайди
122
.