Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

қиздирган маҳалда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан бирга юрдим. Кейин туриб намоз 
ўқиб, жойимга келиб ўтирдим. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам менга разм солиб 
туриб: “Қорнинг оғрияптими?” деб сўрадилар. Мен: “Ҳа, эй Расулуллоҳ!” дедим. Шунда у зот: 
74
Ҳадис таржимасида “кўзимнинг қувончи” деб ифодаланган бирикма арабча матнда “қурроту айний” тарзида 
келган. “Қорра” сўзи “бирон жойда қарор топиш”, “хотиржам бўлиш”, “совимоқ” маъноларини англатади. “Қурротул айн” 
эса “кўз қувончи”, “шодлик”, “хурсандчилик” мазмунида қўлланади. Айтилишича, “Қурротул айн” совиш маъносидадир. 
Зеро, инсон хурсандчиликдан йиғласа, кўзидан муздек кўз ѐш чиқади. Агар ғамга ботганидан, аламидан йиғласа, иссиқ 
(аччиқ) кўз ѐш чиқади (Манба: Роғиб Исфаҳоний, “Муфрадоту алфозил қуръон”). 
75
Шуайб Арнаутга кўра, Аҳмад ибн Ҳанбал келтирган ривоят санади ҳасан. 
76
Манба: Васлий Самарқандий, “Имом Аъзам ҳаѐти ҳақида қимматли сўзлар”; “Ҳилол” тақвимининг 2008-йилги 
3-сони. 

---

38 
“Ўрнингдан тургин-да, намоз ўқи! Чунки намозда шифо бор”, деб марҳамат қилдилар” (Ибн 
Можа, Аҳмад ривоят қилган. Ривоят санади заиф). 
Намоз ризқни баракали қилади, соғлиқни тиклайди, азиятни кетказади, касалликни ҳайдайди, 
юракни бақувват қилади, кўнгилга шодлик бағишлайди, дангасаликни аритади, танани 
тетиклаштиради, куч-қувватни оширади, дилни равшан қилади, руҳни озиқлантиради, юзни нурли 
қилади, азобни қайтаради, барака келтиради, шайтонни узоқлаштиради, Аллоҳга яқинлаштиради. Бир 
сўз билан айтганда, қалбни, танани касалликлардан сақлашда намознинг ўрни беқиѐс
77
. 
НАМОЗ ШИФО БЎЛДИ 
(Ибратли ҳикоя) 
Бир муслима аѐл намоздан топган ҳузур-ҳаловати ҳақида шундай ҳикоя қилади: 
“Уйимиз дала ѐнида, дарвозамиз яқинида катта зовур бор эди. Кўпинча зовур ичидаги булоқдан 
сув олардик. 
Бир куни шомга яқин булоқдан сув олиб уйга кирдим. Негадир ўзимни ғалати сездим. Тун бўйи 
нимадир безовта қилиб чиқди. Ухлаѐлмадим, аллақандай тушлар кўрдим... 
Аввалига буни ҳеч кимга айтолмадим. Кейинроқ аямга ѐрилдим. Чунки кечалари сира 
ухлаѐлмас, аллақандай қора, думалоқ, жундор бир нарса кўзимга кўринар, бир хунук башара пайдо 
бўларди-да, бўға бошларди. Аямни, дадамни ѐрдамга чақириб алаҳсирардим. Аммо улар мени 
эшитишмас, чунки овозим чиқмасди. 
Хуллас, ҳаммасини бирма-бир аямга сўзлаб бергач, ўпкам тўлиб йиғлаб юбордим. У ѐқ-бу ѐққа 
қаратдик, аммо фойдаси бўлмади. 
Икки йил шундай азобландим. Ниҳоят мактабни битириб, Тошкентга ўқишга келдим. Ҳаммаси 
энди барҳам топар, деб ўйлагандим, аммо... 
Институтга кирдим. Талабаликнинг илк йиллари. Биласиз, бу давр қанчалар шод-ҳуррамлик 
даври бўлади. Лекин менга асло татимасди. Кечалари ҳамон безовталанар, аҳволимни хонадошларим 
билиб қолишларидан уялардим. Ҳар тун улар ухлаганидан кейингина дам олишга ѐтардим. 
Аммо қачонгача яшира олардим? Ҳамхоналаримдан бири намозхон бўлиб, ярим кечалари 
ибодатга турарди. У тунги алаҳсирашларимдан хавотирга тушибди. Эрталаб мени ѐнига чақириб, 
қандай дардим борлигини сўради. Ўртоғимга ҳам аямга айтганимдек дардимни тўкиб солдим-у, 
йиғлаб юбордим. У эса жилмайиб қўйди. “Бу дарддан халос бўлиш йўлини ўргатаман”, деб намоз 
ўқишим кераклигини айтди. Кечқурунлари таҳорат қилиб, ўзимга дам солиб ѐтишимни, яна билишим 
зарур кўп нарсаларни ўргатди. 
Аввалига, барибир фойдаси бўлмайди, деб қўл силтадим. Кейинчалик унинг далдаси билан 
намоз ўқишни бошладим. 
Ниҳоят, илк бор намоз ўқиб уйқуга ѐтдим. Ўша тун бирам мириқиб ухладимки... Неча 
йиллардан бери уйқудан энди ором топишим эди. Аста-секин намоз ҳаловатини сеза бошладим, рукуъ-
саждаларни яхши кўриб қолдим. Кечалар ѐтишдан олдин таҳорат қилиб, Қуръон ўқиб, ўзимга дам 
солишни канда қилмасдим. Йиллар давомида қийналиб, ҳатто анча сарф-харажатлар эвазига 
топилмаган давони намоздан топганим учун бениҳоя хурсанд эдим. Бу ҳол Меҳрибон Аллоҳнинг 
менга бир маҳрамати эканидан қувонаман
78
”.