Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

ёмғир ёғдиради, 
(оналар)
бачадонидаги 
ҳомилаларини 
(ўғил ёки қиз, расо ёки норасо, бахтли ёки бахтсизлигини)
билади. Бирон жон эртага 
нима иш қилишини билмайди. Бирон жон қайси ерда ўлишини ҳам билмайди. Фақат Аллоҳнинг 
Ўзи Билувчи, Огоҳдир”
(“Луқмон” сураси, 34-оят).
Демак, бешта нарсани Аллоҳдан ўзга ҳеч ким билмайди. Булар: 
1. Қиёмат куни қачон, қандай қоим бўлиши. 
2. Қачон, қаерда, қанча миқдорда ёмғир ёғиши (об-ҳаво маълумотлари фақат тахминга асосланиб 
айтилади). 
3. Ҳомила аввалида унинг ўғил ёки қиз, соғлом ёки нуқсонли, бахтли ёки бахтсиз экани (Замонавий 
воситалар ёрдамида ҳомила маълум босқичга етганидан кейингина ўғил ёки қизлигини тахминан билиш 
мумкин). 
4. Тирик жон эртага қандай яхши ёки ёмон ишлар қилиши. 
5. Кимнинг қачон, қаерда вафот этиши. 
Ғайбни: инсон ақл-идрокидан, ҳис-туйғуларидан ташқаридаги нарсаларни Аллоҳдан ўзга ҳеч ким 
билмайди. Жумладан, қиёмат қайси йилда қоим бўлиши, эртага нималар юз бериши, қайси инсон қандай 
хусусият билан туғилиши, қачон, қайси сабаб билан вафот этиши фақат Аллоҳга аён. Бир одам 
Германияга даволанишга боради ёки Хитойга сафар қилади. Аллоҳ белгилаган вақт етиб келгани учун 
ўша ерда вафот этиши мумкин. Бу биз учун сир. Бунга илмимиз, ақлимиз етмайди. Ҳаммаси Аллоҳга 
маълум. 
Шу ерда бир савол туғилади: “Гидрометеорология маркази мутахассислари қачон ёмғир ёғишини, 
шамол бўлишини олдиндан айтиб беришади-ку. Бу ғайб илмига кирмайдими?” 
Бунга жавобимиз шундай: “Йўқ, бу ғайбни билиш эмас. Улар махсус жиҳозлар ёрдамида шамол 
йўналишини, булутлар ҳаракатини кузатишади. Шундан келиб чиқиб, тахминан “Фалон куни ёмғир 
ёғади ёки ҳаво булутли бўлади”, “Фалон куни маълум даражада илиқ ёки иссиқ бўлади”, деб хабар 
беришади. Баъзида уларнинг гапи тўғри чиқмай қолади – “Ёмғир ёғади”, дейишганида ёғмайди, 
“Ёғингарчилик кутилмайди”, деб хабар беришганида ёмғир ёғади. Қолаверса, УЗИ ёрдамида аниқланган 
ҳомила жинси мутлақо тескари чиқиб қолиши ҳам мумкин. “Туғилажак фарзандингиз қиз”, деб хабар 
берилганида ўғил туғилган ҳолатлар ҳам бўлади. Бундан чиқди, уларнинг гапи фақат гумон, тахмин, аниқ 

---

132 
илм эмас. Аллоҳнинг илми эса аниқ, шубҳасиздир. Яъни, Аллоҳ таоло ғайбни шак-шубҳасиз, бутун 
тафсилотлари билан билади. Илм-фан бундан минг баравар ривожланиб кетса ҳам, бандалар ғайбни 
билишга ожизлар. 
Шундай экан, агар кимдир ғайбни билишни даъво қилса, унинг гапи ёлғон. Агар бир одам: “Мен 
эртага нима бўлишини биламан”, деб айтса, Аллоҳ номига улкан буҳтон тўқибди. 
Шу билан бирга, Аллоҳ Ўзи хоҳлаган бандаларига ғайб илмидан билдириши мумкин. Бу ҳақида 
шундай дейилган: 
“--------------------------- Арабий матн --------------------------“