Зиёвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

“Тоғларни, қушларни Довуд билан бирга тасбеҳ айтадиган қилиб бўйсундириб қўйдик. Биз 
шундай қила олувчимиз”
(“Анбиё” сураси, 79-оят). 
Аллома Ибн Касир раҳматуллоҳи алайҳ айтади: “Довуд алайҳиссалом Забурни жудаям чиройли 
овозда ўқирди. Забурни тиловат қилса, осмонда учиб кетаётган қушлар жойида тўхтаб қолиб унга соме 
бўлар, пурвиқор тоғлар Довуд алайҳиссаломга ижобат этарди. Шунинг учун Набий соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам Абу Мусо Ашъарий розияллоҳу анҳу кечаси Қуръон ўқигаётганини эшитиб: “Бу кишига Довуд 
оиласи найларидан (яъни, чиройли овозидан) берилган экан!” деб айтганлар
10
”. 
“Инжил” сўзи “башорат” маъносини англатади. Исо алайҳиссаломга Инжил берилгани ҳақида 
Қуръонда шундай дейилган: 
“--------------------------- Арабий матн --------------------------“ 
“Уларнинг изларидан ўзидан олдинги Тавротни тасдиқловчи Исо ибн Марямни 
эргаштирдик, унга ҳидоят ва нурни ўз ичига олган, ўзидан олдинги Тавротни тасдиқловчи, 
тақводорлар учун ҳидоят, панд-насиҳат бўлган Инжилни бердик”
(“Моида” сураси, 46-оят). 
Аллоҳ таоло Исо ибн Марямга Инжил китобини туширди. Унда ҳам кишиларни тўғри йўлга 
бошловчи кўрсатмалар, икки дунё йўлини ёритувчи нур бор эди. Инжил ўзидан олдинги Тавротни 
тасдиқловчи, ундаги айрим ҳукмларга ўзгартириш киритувчи китобдир. Бундай илоҳий китоблар фақат 
10
Манба: “Тафсиру ибни касир”. 

---

37 
тақводорлар учун ҳидоят, панд-насиҳатдир. Зеро, тақво бор қалбга ҳидоят киради, мавъиза таъсир 
қилади. Тақводан холи, ғафлат босган қалбларга нур ҳам, ҳидоят ҳам кирмайди. 
Биз мўмин-мусулмонлар Исо алайҳиссалом Аллоҳнинг бандаси, пайғамбари эканига, унга Инжил 
китоби берилганига ишонамиз. Исо алайҳиссалом илоҳ эмас, Аллоҳнинг ўғли ҳам эмас. 
Шуни ҳам айтиб ўтиш лозим: Аллоҳ Исо алайҳиссаломга туширган илоҳий китобнинг асли ҳозир 
йўқ. 
Мўмин одам юқорида зикр этилган китоблар Аллоҳ даргоҳидан туширилганига шак-шубҳасиз 
ишонади. Бу, имоннинг бир қисмидир. Уларга имон келтирамиз, аммо айни кунда мавжуд Инжил ва 
Таврот матнларини тасдиқламаймиз, ёлғонга ҳам чиқармаймиз. Чунки улар асли Аллоҳнинг каломи, 
аммо бандалар томонидан қўшилган қўшимчалар бор. Агар тўлиқ тасдиқласак, одамлар томонидан 
киритилган хато фикрларни тасдиқлаган, ёлғонга чиқарсак, Аллоҳнинг ҳақ ҳукмини ёлғонга чиқарган 
бўлиб қолишимиз мумкин. Шунинг учун Қуръони каримдан аввалги илоҳий китобларга имон 
келтирамиз, уларнинг ҳукмини тасдиқламаймиз, ёлғонга ҳам чиқармаймиз. 
Биз номини билмайдиган илоҳий китобларга ижмолий (умумий тарзда) имон келтирамиз. Сўзимиз 
далили сифатида “Шўро” сурасининг 15-оятини келтирамиз. Аллоҳ таоло: