Ўзбекстон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Карбонизацион калонналар суспензияси 
Ишқорлик (рН)...........................................9,0±0,8 
Чўкманинг заррачалар микдори, г/л ....................(оптимал 9,2) 
Маъруза – 13 
МИЛИОРАТ ВА ОЗУҚА МИНЕРАЛ ҚЎШИМЧА ИШЛАБ 
ЧИКАРИШ 
Нордон ва ишқорли турпоқларнинг ҳосилдорлигини ошириш мақсадида оҳакли 
милорациялаш моддалар қўлланилади. 
Оҳакли модцалар асосида озуқа минерал қўшимчалар ишлаб чиқариши ҳам катта 
аҳамиятга эга. Сода ишлаб чиқариш иккиламчи карбонатли махсулотлардан олинган 
мелиорант самарадорлиги бўйича оҳакли ун> ғипс ва бошқа мелиоранташ компонентлар 
қолишмайди ёки ўтиб ҳам кетади, чунки дистиллер суспензиянинг каттиқ фазадаги 
кальций ионлар .юқори фаолликга эга ҳамда унинг таркибида олтингугурт билан магний 
борлиги учун. 
Мелиорант турпоқларнинг қуйидаги физик-кимёвий хоссаларига ижобий таъсир 
кўрсатади: 
- алмашинув-ютилган катионларнинг микдори алмашинув калций кўпайиш 
томонга ўзгаради ва натижада нордонли турпокларда водородли ионларнинг миқдори 
камаяди, тузли турпоқларда эса алмашинув натрий миқдори камаяди; 
- турпоқли эритмаларнинг реакцияси ўзгаради, гидролитик нордонлик камаяди 
ва рН 5,5-5,6 дан 6,2-6,4 гача ошади; 

---

- турпоқ массасининг дисперслиги ва органик моддаларнинг ҳаракатланиши 
камаяди, айниқса баҳор вақтида; 
- турпоқ қатламининг структураси яхшиланади ва турпоқнинг ёпишқоқлиги 1,2-
4-2 марта камаяди. 
Қишлоқ хўжалик қуш ва ҳайвонлар рационидаги пўрнинг ўрнига ҳам озуқа 
минерал қўшимча қўлланилиши мумкин. 
Мелиорант ишлаб чиқариш схемаси 10 расмда келтирилган. Дистиллерли 
суспезия тиндиргичга (1) берилади ва бу ердан тиндирилган фаза калций хлорид ишлаб 
чиқариш фазасига юборилади, қуйиқланган фаз эса сақлангич (2) орқали камерали 
филтрпрессга (3) юборилади. Йиғтичдан 
(4) филтрат калций хлорид ишлаб чиқаришга йўлланилади. Ювувчи филтрат ва 
филтр газмоли ювилгандан кейин ҳосил булган регенерацион суюкликлар йиғгичида (5) 
йиғилиб, оқакли сут тайёрлаш ва бошка технологик талабларни кўндириш учун 
йўлланадилар. 
Филтрланган чўкма транспортер (6) орқали бункер-вибродозаторга (7) берилади 
ва ундан кейин аралаштирувчига (8). Ретур сифатида аралаштирувчига махсулотнинг бир 
қисми берилади (нисбати 1:1,5). Ретур ва намли шламлар аралаштирилгандан кеийн 
материал барабанли қуритгичга (10) юкланади ва 8% намликгача қуритиладиг 
Қуритилгандан кейин материал чўкичли дробилкада (11) майдаланади ва пневмоқурилма 
(9) билан силосларга (12) берилади. Силосдан махсулот истеъмолчиларга юборилади.