ÓzbekstAn tAriYxÍ

18- §. Buxara ámirliginde social-ekonomikalıq turmıs

XiX  ásirde  ámirlik  shegarası  Zarafshan 

oypatlıǵı,  Qashqadárya  wálayatı,  tájikstannıń 

panjikent,  gisar  oypatlıǵı,  Xojend,  oratóbe  wálayatları,  Zarafshan 

dáryasınıń  joqarı  aǵısı  aymaqların,  házirgi  awǵanstannıń  bir 

bólimi,  túrkmenstannıń  Murǵab  dáryasına  shekemgi  bolǵan  bólimi, 

Qazaqstannıń  túrkstanǵa  shekemgi  bolǵan  barlıq  aymaqların  óz 

ishine  aldı  hám  200  mıń  km

2

  di  quradı.  sonlıqtan,  ámirlik  aymaǵı 

ashtarxaniyler dáwirine salıstırǵanda birneshe ese keńeydi.

Xviii  ásirdiń  ekinshi  yarımınan  baslap  ámirlik  ekonomikasında 

rawajlanıw  júz  bergenligi,  óz  náwbetinde,  xalıq  sanınıń  artıwına  sebep 

boldı.  XiX  ásirdiń  birinshi  yarımında  ámirlik  xalqı  2  mln  adamnan 

ibarat edi. Xalıqtıń kópshilik bólimin ózbekler quraǵan.

Ámirlikte ózbeklerden tısqarı tájikler, túrkmenler, qazaqlar, qırǵızlar, 

qaraqalpaqlar,  parsılar,  arablar,  evreyler  hám  basqa  xalıq  wákilleri 

de  jasaytuǵın  edi.  Xalıqtıń  úlken  bólimi  otırıqshı  turmıs  keshirgen. 

Xalqınıń  sociallıq  quramın  húkimdar  aqsúyekler,  ulamalar,  diniy 

hám  dúnyalıq  mákemeler  xızmetkerleri,  sawdagerler,  ónerment  hám 

diyqanlar quraǵan.

Ámirlik  ekonomikasında  awıl  xojalıǵı  jetekshi 

taraw  edi.  90  %  xalıq  usı  tarawda  miynet  etken. 

suwǵarılatuǵın  jerlerdiń  75  %  ne  paxta  egilgen.  Qalǵan  jerlerde  baǵ, 

palız-miywe  ónimleri,  tawlarda  bolsa  pútkil  aziyada  belgili  taw  pistesi 

jetistirilgen.