Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilim ministrligi berdaq atíndaǵi qaraqalpaq mámleketlik universiteti

«Dene tayarlanǵanlıǵı» - bul dene tayarlıgı jumısınıń natiyjesi, hám adamda kerekli iskerlikti paydalanatuǵın háreket uqıbınıń qáliplesiwi. Arnawlı dene tayarlıgı-bul dene tárbiyanıń bir túri, ko’pshilik jaǵdayda adamnıń bir baǵdarǵa arnalǵan arnawlı iskerligin tárbiyalaw ushın qollanıladı. (Qanigelik, sporttıń bir túri boyınsha shınıqtırıw bolıp tabıladı). Usılarga sáykeslengen túrde ulıwma dene tayarlıǵınıń nátiyjesi «Ulıwma dene tayarlıǵınıń» termini menen anıqlanadı, al arnawlı dene tayarlıǵınıń nátiyjesi «Arnawlı dene tayarlanǵanlıǵı» delinedi. Bul termin toparları adamdı belgili iskerlikke tayarlawda dene tárbiyanıń tutatuǵın ornın anıqlaydı.
«Dene tárbiya sisteması» - bul dene tárbiyanıń turmısta paydalanıw hám shólkemlestiriw jolları jamiyetlik qatnasıqlar menen anıqlanadı.
«Dene tárbiya sisteması» - bul dene tárbiyanıń turmısta paydalanıwın tariyxıy qáliplesken tartibi demek onı retlestirip paydalanıw hám shólkemlestiriw túri jamiyetimizdiń ulıwma sotsial-ekonomikalıq rawajlanıw jagdayına baylanıslı.
«Dene madeniyatı»-bul adamlardıń denesin hár tárepleme jetilistiriw ushın paydalanatuǵın, jamiyetimizdiń materiallıq hám ruwxıy baylıǵınıń jıyıntıǵı. Materiallıq baylıqqa dene tárbiya sabaǵı ushın paydalanatuǵın qurılıslar, úskeneler h.t.b. jatadı: ruwqıy baylıqqa-siyasiy sotsiallıq ilimiy hám ámeliy jetiliskenlikler, bular dene tárbiyanıń ilimiy shólkemlestiriw t.b. tareplerin tamiyinleydi.
«SPORT»- ken mánisinde-bul adamnıń jarıs iskerligi bir túri boyınsha eń joqarǵı dárejege erisiw ushın arnawlı tayarlıqtı talap etedi. Ol ózine tán adam arasındaǵı qatnasıq hám jamiyetlik áhmiyetke iye. Sport adamdı miynetke hám jamiyettiń basqada zárúrli iskerligine tayarlaw ushın dene tárbiyanıń eń kerekli quralların hám metodların paydalanadı. Sport jamiyettiń hám adamnıń ruwxıy talabın qanaatlandıradı hám xalıqlar arasında milliy baylanıslardı keńeytedi. Joqarıda atap ótilgen túsiniklerdi bilgennen keyin dene tárbiya teoriyası páni haqqında, onıń wazıypası, mashqalaları hám tiykargı bólimleri tuwralı sóz etiwge boladı.