Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilim ministirligi

Qadaǵalaw ushın sorawlar hám tapsırmalar

1. Tekst kólemine qaray qanday túrlerge bólinedi?

2. Mikrotekst hám makrotekst haqqında maǵlıwmat beriń?
3. Tekstlerdiń ańlatılıw maqsetine qaray klassifikaciyası haqqında aytıp beriń?
4. Awızeki tekst penen jazba teksttiń ayırmashılıǵı nede?
5. V.G.Admoni tekstlerdi qalay klassifikaciya islegen?
6. Tekst lingvistikasınde tiykarınan tekstlerdi qalay klassifikaciyalaǵan orınlı?


5-tema: Kórkem tekstti analizlew usılları


Joba:
1. Kórkem tekstti analizlew prinsipleri
2. Lingvistikalıq analiz túrleri
Tayanısh sózler: metodologiya, forma hám mazmun, orın hám waqıt birligi, ulıwma xalıqlıq til, ádebiy til, poetikalıq aktuallasqan til birlikleri, til birlikleri, frazeologizmler, sinonimler, tekst variantları, sózlikler hám t.b.
Kórkem teksttiń lingvistikalıq analizi dialektikalıq nızamlıqlarǵa tiykarlanadı. Metodologiya sózi grek tilinen alınǵan bolıp, metodos – «jol», «usıl», logos – «táliymat» degen mánisti bildiredi. Yaǵnıy, insannıń teoriyalıq hám ámeliy iskerligin durıs shólkemlestiriw haqqındaǵı ilim esaplanadı. Dialektika predmet hám qubılıslardıń mánis-mazmunın, olardıń bir-biri menen baylanısın hám rawajlanıwın filosofiyalıq nızamlar arqalı ashıp beredi. Dialektikanıń nızam hám túsinikleri bolmıstaǵı predmet hám qubılıslardıń ulıwmalıq baylanısın kórsetip, insanda predmet hám qubılıslardıń mazmunına tereńnen kirip, sanalı analizlew imkaniyatın jaratadı. Lekin, bul nızamlıqlar málim bir kórkem shıǵarmaǵa qarata qollanılǵanda onıń tiykarǵı táreplerin esapqa alıw zárúr.
Kórkem tekstti lingvistikalıq analizlew procesinde tómendegi principlerge tayanıp ámelge asırılsa maqsetke muwapıq boladı: Forma hám mazmun birligi principi, orın hám waqıt birligi principi, kórkem tekst tiliniń ulıwma xalıqlıq til hám ádebiy tilge baylanısın anıqlaw, kórkem teksttegi poetikalıq aktuallasqan til birliklerin anıqlaw, kórkem teksttegi intertekstuallıq birliklerdi anıqlaw.