Ўзбекистонда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожланиш йўналишлари



Download 0,73 Mb.
bet8/19
Sana04.12.2022
Hajmi0,73 Mb.
#878630
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19
Bog'liq
ки

Мамлакатлар

Кичик бизнес
субъектлар
сони (минг киши)

1000 кишига тўғри
келадиган кичик бизнес сони

Кичик бизнесда
бандларнинг умумий
бандликдаги улуши(%)

Кичик бизнеснинг
ЯИМдаги улуши (%)

Б ю Бри ания

2930

46

49

50-43

Гер ания

2290

37

46

50-54

И а ия

3920

68

73

57-60

Франция

1980

35

54

55-62

АҚШ

19300

74

54

50-52

Япония

6450

50

78

52-55

2- а а ан х оса қи иш ин и, бир қа ор а а а ар а и и бизнеснинг и иқ исо иё и аги ши а а а ҳа о с ор ир.
Ри о анган а а ар иқ исо иё и а и и бизнес фао ия ининг с аҳ а аш ига сабаб б аё ган ҳи г оба о и ар ан бири инно ацион, ехни - ехно оги , иқ исо и , и и ои а сиёси о и ар б иб, ар г оба бизнес ҳи и а рақоба ар ош фао ия юри иши н а а ро ь на и. Ўзбе ис он а а хори и а а ар а и и бизнеснинг ЯИМ аги шини қиёси аҳ и қи а иган б са , н а Ўзбе ис он Респ б и аси ши Япония а Б ю Бри ания а а ари қа орига е иб о ганини риши из ин11 (5-рас ). Б н ан риниб риб и и, ри о анган а а а ар а зи изнинг қисқа а р аги а риба из и и бизнес а х с си а бир ор и барқарор иқ исо и сиш о и и э ан игин яна бир бор исбо а и.

5-расм. Ўзбекистонда ва хорижий давлатларда кичик бизнеснинг ЯИМдаги улуши, 2011 йил.
АҚШ а а бир ор и фао ия ини бошқариш изи и аш и э и ган б иб, нинг асоси азифаси ф қаро арга а бир ор и фао ия ини а а га ошириш а ёр а рса иш, зар р б ган иқ ор а афо а аш асоси а қарз бериш, ре и о иш аса а ари б и а ҳа а ашиш ир. У арга а бир ор и фао ия ини ри о ан ириш, нинг иш аб иқариш ехно огия арини, иш аб иқариш оси а арини а о и аш ириш, ахс с онс р ор и ассаса ари о они ан янги иш аб иқари ган на на и аҳс о ар ан фо а аниш иш ари б и а ҳа ёр а рса и а и. АҚШ а а и аҳон ЯИМининг а а қис ини иш аб иқара и. 2009 и на и а арига ра аҳон ЯИМи 58.228.178 н. о арни аш и қи ган а н ан 25 фоизни, я ни 14.256.300
н. о ар и аҳс о ни АҚШ а а и иш аб иққан12. Яна с а ис и а рақа арига ро а қи а иган б са , АҚШ а а ининг ЯИМининг 50 фоиз ан зиё қис ини и и бизнес с б е ари иш аб иқара и, б егани 12,5 фоизни аҳон ЯИМини ё и 7.128.150 н. о ар иқ ор аги аҳс о ни биргина АҚШ а а ининг и и бизнес с б е ари иш иро и а а а га ошири ишини а ш би ан бирга арни аҳон иқ исо иё ига қ шган ҳиссасини рса а и. Б н а на и а арга эришиш н шб а а а и и бизнес с б е арининг ри о анишига яра и ган шар -шарои ар ҳа а яхши га қ и ган қ аб-қ а аш изи и ҳи ро ь на и. АҚШ а 1994 и а о ига ра 22,1 н. и и орхона ар фао ия о иб борган. У ар а ишга яроқ и хо и арнинг 54 фоизи бан б иб, и аҳс о ни 50 фоизини иш аб иқарган ар, арнинг ш и аги я пи и и аҳс о ни иш аб иқариш аги ши 3,5 фоизга сган, а и иш о ари эса 3,2 н.га па ган б иб, ш н ан 2,0 н. ан ор иғи и и а бир ор и орхона арига ғри е ган. АҚШ а и и а бир ор и орхона арининг ири орхона арга нисба ан афза и ари аҳс о арнинг арзон иш аб иқари иши, арнинг ири орхона ар би ан х а и а оқа ари асоси а зар р б ган аҳс о арни иш аб иқи иши ир. Йири орхона ар а и и а бир ор и орхона арига нисба ан иш аб иқаришга инно ация янги и арини ори э иш, аҳс о сифа ини назора қи иш, иш аб иқаришни бозор а аб арига ос аш ириш а аҳс о бир иги хара а арини а а ириш а а қи ин и и ар би ан боғ иқ ир. АҚШ а б иб ган 1974 -1976 и ар аги иқ исо и анг и ири орхона арни а қи ин и и арни з бош ари ан е иришга о иб е ган. На и а а, ири орхона арни иш и арзон, хо ашёси а а а а арга ириш ҳо а ари б ган. АҚШнинг ири орхона ари хори и а а ар а 11 н. иш о арини аш и э ган бир а р а и и а бир ор и орхона ари а 1975-1992 и ар и и а иш би ан бан и 40,7 и ион иши ан 74,2 и ион ишига е ган, ири орхона ар а эса б рса и нинг сиши 14,2 и ион иши ан 18,5 н. ишини аш и э ган. Ш а р и и а и и а бир ор и орхона ари а бан и 74,2 фоиз ан 80,0 фоизга па ган б са, ири орхона ар б и а бан и рса и и 25,8 фоиз ан 20,0 фоизга13 а а ган. АҚШ а и и а бир ор и фао ия ини о ия аш ириш и и, ашқи рес рс ар ан а и и ои фон ар аб ағ ари ан а а га ошири а и. И и о ия аш ириш рес рс арини а бир ор и фао ия ини аш и э иш н на ири ган а ғар а ар, а бир ор и фао ия ини қ абқ а аш н на ири ган ори аб ағ ар а а ор изация фон и аб ағ ари аш и э а и.
Е ропа И ифоқи а а а ари а а бир ор и фао ия ини ри о ан ириш на иши а бери а иган ёр а ар АҚШ а а бир ор и фао ия ини аш и э иш а риба ари ан фарқ қи а и. Е ропа И ифоқи а зоси б ган Франция а а бир ор и фао ия ини қ аб-қ а аш, хиз а қи и а а аш и о ари арнинг онференцияси, са о па а аси, ахс с ҳ нар ан и и , қиш оқ х а иги па а а ари, ин ес иция ха ф-ха арини с ғ р а аш, франц з а ия и а бизнесни бошқар и ар аз аш и э и ган. Франция а а а ара аси а а бир ор и фао ия ининг ри о анишини ҳ а азир и ари орқа и қ аб-қ а ана и.У ар асосан а бир ор и фао ия ини аш и э иш а о иб боришни ис аган ис они а ҳ қ қи с б е арига ҳе қан а афо а а аб қи аган ҳо а бери а иган ре и арга фоиз о ас ан ёр а бера и ар. Ш би ан бирга беш и га а о инган ре и ар н и и фоиз арни бе ги аш а и иёз и со иқ изи ини қ аш орқа и ҳа ёр а бера и ар.
Го ан ия ҳ а и о они ан ахс с и и а бир ор и рс ари аш и э и ган. Б рс арнинг асоси азифаси иш аб иқариш арини қан а о иш, о иб бориш а бизнес ре а арини зиш б и а ас аҳа ар бериш, а бир ор и фао ия и н зар р б ган а о арни о ишни а ин а и.Та бир ор и фао ия ини аш и э иш а бошқариш н а а о они ан Иқ исо иё азир иги қоши а ахс с аш и о иш юри а и. Маҳа и ҳо и ия ар эса а бир ор и фао ия ини о иб бориш орхона арини аш и э иш, бизнес ар аз арини зиш ицензия ар бериш иш арини а а га ошира и ар.Го ан ия а а бир ор и ни ри о ан иришни а ин аш ақса и а арнинг фао ия ини рган и ахс с а қиқо а онса инг инс и и аш и э и ган. Б инс и зининг 12 а ин ақа и б и арига эга б иб, асосан иш и а хиз а и арни қи иш а онса инг хиз а арини аш и э иш би ан ш ғ ана и. Шахси а бир ор и фао ия ини аш и э ган а аба арга о и ёр а бериш н « и и орхона ар фон и» аш и э и ган. Махс с са о па а аси а бир ор и с б е арига хиз а рса а и.
Россия а а бир ор и фао ия и би ан ш ғ анаё ган арнинг асоси қис ини я а ар иб аги а а а аси қ ф қаро ар аш и э иб, ар асосан и о қа аниш а са о шаҳоб а ари а қ ши а қи а нинг а қис ини яра оқ а ар. Та бир ор и орхона арининг х с сия ари ан бири арнинг з иш аб иқариш фао ия ини асосан и арага о инган асоси оси а ар ёр а и а а а га ошириш ир. Ки и а бир ор и фао ия и а иш аб иқаришни аш и э иш асосан ири иш аб иқариш ан иққан хо и арининг ё ан а еҳна ига асос ана и.
Япония а а бир ор и фао ия ининг ри о анишини а ин аш
н бошқар ассасаси, а а орпорацияси, арнинг фао ия ини о ия аш ириш н ахс с и и орпорация ар, а бир ор арнинг фе ерацияси аш и э и ган.Япония а XX асрнинг 40- и ари а а а а ҳ а и қоши а «Ки и а р а орхона ар бошқар аси» ҳа аш и э и ган. Ми и а а ар аз ари и и бизнесни ри о ан ириш а қ аб-қ а ашни а а ас рини ба ариш и би ан а а га ошира и ар.Ш н а ар аз ар ан 170 аси зи ган а фао ия юри иб е оқ а. Б н ан ашқари, и и орхона арнинг рақоба бар ош игини юқори ара а а иб риш н ҳар бир префе ра а а а ехно оги ас рни а а га оширга а об бера иган а а ехно оги ар аз ари ҳа а . Япония а а бир ор и фао ия ини ри о ан ириш б и а ахс с бан ар хиз а рса а и. Япония а а и о они ан а бир ор и фао ия ига бери аё ган ёр а ар қ и аги ар ан ибора : и иёз и со иққа ор иш; и иёз и ре и аш изи ини қ аш; а ор изация фон ини ша ан иришни а а аш ириш; а бир ор арнинг бан ро и ҳо а и ан иқиш н ёр а бериш; а бир ор арнинг иш аб иқариш фао ия ини ехни ара асини ошириш; а бир ор арга иш аб иқариш араёнини ри о ан ириш н зар р б ган на иш а асб ар б и а хо и арни қи иш а қа а а ёр аш.Япония а а бир ор и фао ия ини ри о ан ириш а нафақа и ора бан ари ба и а а а а оа фон ари ҳа яқин ан ёр а бера и ар.
Корея Респ б и аси а и и бизнесга а ашиш сиёса ини бар а аш и о ар изи и а а га ошира и. Б аса а арнинг бар асини и и бизнесга оир ахс с қон н ар ибга со а и. Б қон н а а асса ари – и и бизнесга а ашиш орган арини зишни з а а и, е ин ер а и и бизнесга а ашиш иш ари ш н а аш и э и ган и, и и орхона е ан аниқ ёр а а зи оёққа риб о иш «и ни е ини», сиш а ри о аниш х с сия арини зи иш аб иқа и.
Ш ни а и аш ози и, аҳон а и и бизнесни қ абқ а а а иган а а а ар ҳа бор. Маса ан, А с ра ия а а а и и а бир ор и ни сира қ аб-қ а а а и. На и а а и и орхона ар ири фир а ар би ан б а иган рақоба а ю қаза и ар. А ри а а а ар (АҚШ, Гер ания, Осиё аги ба зи а а а ар) а эса а а о они ан қ аб-қ а аш асосан ноқ а ҳ а о ашган иги а и и ои , иқ исо и аҳа ия ига қараб арни қ абқ а ашга а оҳи а ён аши а и.
Хори и а а ар а а бир ор и фао ия ини а а а но а а ассаса ари о они ан қ аб-қ а аш а асосан қ и аги арга э ибор бериши иши аниқ анган:

  • а бир ор и фао ия ини аш и и , иқ исо и а ҳ қ қи о он ан қ аб-қ а аш н ахс с қон н арнинг қаб қи иниши;

  • а бир ор и фао ия ини ри о ан ириш, нинг иш аб иқариш а хиз а рса иш оирасини енга ириш н а а а но а а аш и о ари о они ан о ия и ёр а бери иши;

  • ҳар бир ин ақа а а бир ор и фао ия ини бошқар и аҳа и а ри бошқар а арнинг аш и э и иши;

  • И а ия а а бир ор и фао ия ини ри о ан ириш би ан боғ иқ б ган и и - а иқо а а риба- онс р ор и иш арини о иб боришни а а аб ағ ари ҳисобига о ия аш ири иши;

  • Анг ия а а бир ор и фао ия ини афо а аш а арга и иёз и ре и ар беришни а а га оширишни ахс с фир а ар о они ан а а га ошириш иши;

  • Франция а а бир ор и с б е ари фао ия ини и иёз и со иққа ор и иши.

  • а а а аги сиёси -и и ои изи нинг барқарор игига, а бир ор ар ари, ин ес иция аб ағ арининг ҳи оя аниш ара асига;

  • а а а а, иқ исо и ин ақа ар аги аҳо ининг и и ои иқ исо и р ш ара асига, арнинг ис е о аҳс о арини хари қи иш қоби ия арига;

  • а бир ор и фао ия ини аш и э иш а о иб бориш н зар р б ган о ия- ре и а со иқ еханиз арининг иш аш ара асига э ибор қара и а и.

У ан о ган а, б г нги н а и и бизнес а х с си а бир ор и ни ри о ан ириш а а а о они ан қ аб-қ а аш а хори и а а ар, х с сан, иқ исо и иҳа ан опган а а а ар а рибаси ан фо а аниш юр и из а ҳа соҳанинг ез с р а ар би ан ри о аниши а ҳи о и ар ан бири ҳисоб ана и еб а из.

Download 0,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish