Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва амалиёти фанининг предмети, объекти, мақсади ва вазифалари

Фаннинг асосий тушунчалари ва унинг ўзига хослиги. «Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва амалиёти» ҳақидаги фан билан боғлиқ тушунчалар мавжуд. Унинг шаклланиши кўп асрлик тарихга эга.
Ижтимоий ҳаётни ташкил этишнинг демократик меъёрлари қадимги дунёга бориб тақалади. Бугунги кунда жаҳоннинг энг ривожланган мамлакатларида демократиянинг асосий ва етакчи тамойилга айлангунча унинг умуминсоний қадрият сифатида ўз тараққиётининг турли босқичларида мураккаб, зиддиятли, баъзан эса фожиали ўзгаришларга учради. Шу нуқтаи назардан, инсониятнинг йиллар мобайнида ишлаб чиққан демократик қадриятларнинг асосий тушунчаларини тўла-тўкис ўзлаштириб олиш жамиятда ислоҳотларни чуқурлаштиришнинг муҳим шартидир. Бу борада Ўзбекистонда демократик жамият қурилишида қўлланиладиган тушунчаларни билиш муҳим ўринни эгаллайди. Уларни ўрганишда қуйидаги учта жиҳатни алоҳида ҳисобга олиш лозим:
1. Ижтимоий гуманитар фанларга тегишли бўлган умумий тушунчалар: Масалан: жамият, цивилизация, эркинлик, ҳуқуқ, қонун, маданият, тараққиёт, демократия.
2. Ижтимоий-сиёсий фанлар билан яқин бўлган тушунчалар: ҳуқуқий давлат, хусусий мулк, фуқаролик жамияти, сиёсат, сиёсий ҳокимият, сиёсий ташкилотлар, сиёсий тизим, сиёсий режим, сиёсий плюрализм, сиёсий онг, сиёсий маданият ва бошыалар.



Ўзбекистонда демократик жамият қурилиши назарияси ва амалиёти фани ўрганадиган таянч тушунчалар: «Ўзбекистоннинг ўзига хос ва мос тараққиёт йўли», эркинлик, мустақиллик, демократия, қонун устуворлиги, «демократик давлатчилик», «демократик жамият», «демократия», «демократик жамият тўғрисидаги қарашлар», «демократик жамиятнинг миллий-маънавий негизлари», «миллий-маънавий қадриятлар». Ўзбекистон иқтисодий ҳаётининг эркин демократиялашуви, ижтимоий ҳаёт ва демократия, сиёсий ҳаётнинг демократик тамойиллари, «демократик қадриятлар», «Ўзбекистонда фуқаролик жамияти қурилиши», «Ўзбекистон ва жаҳон ҳамжамияти», «Миллий давлатчилик ва демократия в.б.”.
Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва амалиётини ўрганиш жараёнида яна қуйидаги тушунчалар: “либерал демократия”, “демократия ва бозор иқтисодиёти”, “демократия шароитида инсон эркинлиги ва ҳуқуқлари”, “демократия ва миллатлараро муносабатлар”, “давлатни демократик бошқариш”, “демократиянинг асосий унсурлари” кўпроқ ишлатилиши табиий. Бу тушунчаларнинг ҳар бирининг ўзига хос маъноси ва мазмуни бор.

Мамлакат ички сиёсий, ижтимоий, иқтисодий ва маънавий ҳаётида амал қиладиган қонунлар