«Ўзбекистон темир йўллари» датк

 

 

2.23-rasm. Oldindan zo’riqtirilgan temirbetondan qilingan qovurg’ali  

oraliq qurilmalarni gorizontal o’ramlar bilan armaturalash 

 

2.6. Konsol va tutash oraliq qurilmalar 

 

Тutash  oraliq  qurilmalar  –  ishonchli  zaminlarni  talab  qiladigan,  statik 

jihatdan  noma’lum  tizimlardir

.  Тayanchlarning  notekis  cho’kishi,  harorat 

deformatsiyalari,  shuningdek  betonning  o’ta  kirishish  va  salqilik  hodisalariga 

sezgirliligi 

– 

mazkur 

tizimlarning 

kamchiligidir. 

Konsolli 

tizimlar 

tayanchlarning  cho’kishiga  nosezgirdir.  Shu  bilan  birga  salqiligi  siniq  bo’lib, 

ularning  foydalanishini  murakkablashtiradi.  Konsol  tizimlar  statik  jihatdan 

aniqdir. Osma oraliq bilan sharnirli birikuv konstruksiyani murakkablashtiradi, 

metallning  ortiqcha  sarfini  talab  qiladi

.  Тemir  yo’l  ko’priklari  va  yo’l 

---

 

53 

o’tkazgichlarida  konsol  va  konsol-osma  tizimlar  cheklangan  miqdorda 

qo’llaniladi

.  Тutash  va  konsol  tizimlar  o’rta  va  katta  ko’priklarda  qo’llaniladi 

(2.24-rasm). 

 

 

2.24-rasm. Eguvchi momentlarning epyurlari:  

a, b – uzlukli va tutash oraliq qurilmalarda; v, s - konsollilarda 

 

Ikki va uch oraliqli to’sinlar nisbatan ko’proq ishlatiladi. Besh va yetti 

oraliqli tizimlar qo’llangan hollar ham ma’lum. Тutash tizimlarda qaralayotgan 

oraliqqa qo’shni oraliq, xuddi aksposangi bo’lib, qaralayotgan oraliqning 

o’rtasidagi momentni kamaytiradi va shu bilan uning ishini yengillashtiradi. 

O’rtadagi oraliqlar chetkilariga qaraganda ko’proq yengillashgani tufayli, 

momentlarni tenglashtirish maqsadida, o’rtadagi oraliq taxminan 20...30% 

(l