«Ўзбекистон темир йўллари» датк

5.3. Asosiy fermani mustahkamlik va chidamlilikka hisoblash


Ko’ndalang to’sinni asosiy fermaga mahkamlash hisobi. Ko’ndalang to’sinlar ferma tugunlariga kesimi 100x100x12 mmli tik burchaklilar bilan mahkamlanadi (3.39,b-rasm).
Тik burchaklilarni ko’ndalang to’sin devori n₄ va asosiy to’singa n₅ mahkamlash uchun talab qilinadigan yuqori mustahkamli boltlar soni quyidagi formuladan aniqlanadi:
, (5.35)

bunda Q_II – ko’ndalang to’sinning tayanch kesimidagi hisobiy ko’ndalang kuch; m_b – tayanch momentlarni qabul qila olmaydigan konstruksiyalarda, burchaklarni fermaga mahkamlaydigan boltlar uchun 0,9 ga teng bo’lgan ish sharoiti koeffitsiyenti, tayanch momentlarni qabul qila oladigan konstruksiyalarda esa m_b = 0,85; Q_bh – bitta boltkontaktning hisobiy kuchi; n_s – bitta yuqori mustahkamli boltning kontaktlari soni, burchaklarni ko’ndalang to’singa mahkamlaydigan boltlar uchun 2 ga, ferma uchun esa 1 ga teng.

Agar talab qilinadigan boltlar soni burchaklarning tokchasida joylashmasa, unda boltlarni ikki qator joylashtirish uchun kengroq tokchali burchaklar qabul qilinadi yoki konsol listli burchaklarning uzunligi oshiriladi (3.39,b-rasm).
Asosiy fermalarning hisobiy sxemalari. Po’lat oraliq qurilmalarning asosiy fermalari bikir tugunli sterjenli konstruksiyalardan tashkil topgan. Asosiy fermaning hisobiy sxemasi sifatida o’lchamlari ko’rsatilgan oddiy geometrik sxemalar qabul qilinadi. Hisoblashlarni qisqartirish uchun, fermalarning bikir tugunlarini sharnirli qilib qabul qilishga ruxsat etiladi, agar balandligini uzunligiga nisbati 1/15 dan oshmasa va bunda konstruksiyaning o’zgarmasligi saqlanib qolinsa (5.15,a-rasm).

5.15-rasm. Bosh fermaning hisobiy sxemasi: a – sharnirli tugunlari bilan oddiy to’sinli; b – xuddi shunday, bikir tugunlari bilan; v – arkali;

g – konsolli; d – uzluksiz