«Ўзбекистон темир йўллари» датк

η=5 – xomutlar vertikal bo’lgan taqdirda;
η=10 – xomutlar 45° burchak ostida qiya bo’lgan taqdirda;
p₁ – armatura va beton elastiklik modullarining nisbati;
A_sω – bir tekislikda joylashgan xomutlar kesimining yuzasi;
S_ω – xomutlar aro masofa;
R_b – betonning siqilishdagi hisobiy qarshiligi, MPa .
Qiya yoriq bo’yicha kesimning ko’ndalang kuch ta’siriga hisobida, qiya kesim ichiga tushadigan, xomutlar va bukilgan sterjenlarning barchasida chegaraviy holat vujudga keldi deb faraz qilinadi (3.10-rasm). Тegishli mustahkamlik sharti quyidagi ko’rinishga ega:


(3.12)

bunda Q – qaralayotgan kesimdan bir tarafda joylashgan, tashqi yukdan sodir bo’lgan ko’ndalang kuchning maksimal qiymati;

ΣR_SA_si sin a va ΣR_SA_sw – kesim proyeksiyasi s uzunligida kesib o’tayotgan barcha armatura chegaraviy zo’riqishlarining proyeksiyalari yig’indisi;
Q_b – qiya kesim uchi ustidagi siqilgan zona betoniga uzatilayotgan, quyidagi formula bo’yicha aniqlanadigan ko’ndalang kuch:


(3.13)

bunda R_bt – betonning o’q bo’ylab cho’zilishidagi hisobiy qarshiligi.

Hisob-kitobda e’tiboga olinadigan Q_b kattalik 0,5Q dan oshmasligi kerak. Eng nomaqbul qiya kesimni hamda unga mos keluvchi s ning proyeksiyasini, beton va armatura qabul qiladigan ko’ndalang kuchning minimalligi shartidan kelib chiqqan holda aniqlamoq lozim. Buni taqqoslama hisoblov yo’li bilan yoki quyidagi formula bo’yicha amalga oshirish mumkin:

(3.14)

bunda q_ω – xomutlardagi, elementning uzunlik birligiga to’g’ri keluvchi chegaraviy zo’riqish.

Ushbu zo’riqish quyidagi formulaga ko’ra aniqlanadi:


(3.15)

bunda S_ω – xomutlar aro masofa.

Qiya kesimni eguvchi moment bo’yicha hisoblashda chegeraviy moment siqilgan zonaning markaziga nisbatan hisoblanadi (3.10-rasm). Mustahkamlik sharti quyidagi ko’rinishga ega:


(3.16)

bunda m – kesimning siqilgan uchidan bir tarafda joylashgan hisobiy yuklardan sodir bo’lgan moment;