«Ўзбекистон темир йўллари» датк

1_red – kesimning keltirilgan inersiya momenti;
x' – kesimning og’irlik markazidan tepa fibrasigacha bo’lgan masofa.

3.16-rasm. Oldindan zo’riqtirilgan to’sinni chidamlilikka hisoblash sxemasi:

1 – oldindan zo’riqtishdan betondagi kuchlanish epyurasi; 2 – xususiy og’irlikdan kuchlanishlar epyurasi; 3 – vaqtincha yuklardan kuchlanishlar epyurasi

Betondagi vaqtincha yukdan sodir bo’lgan σ_bc kuchlanish ham shunga o’xshash tarzda aniqlanadi.

Betondagi oldindan zo’riqish


, (3.43)

bu yerda va – oldindan zo’riqtirish kuchlari;

A_red – kesimning keltirilgan yuzasi;
e_p va e'_p – pastki va tepadagi armaturalar kesimining og’irlik markaziga nisbatan ekssentrisitetlari.
Armaturasi betonga taranglangan konstruksiyalar uchun zo’riqtirilgan armaturani e’tiborga olmagan holda o’ramlar uchun qoldirilgan kanallar bilan kuchsizlangan kesimning geometriyasi olinadi. Armaturadagi doimiy yukdan sodir bo’lgan kuchlanish


(3.44)

bu yerdagi barcha kattaliklar yuqorida tushuntirilgan.

Armaturadagi vaqtincha yukdan sodir bo’lgan σ_p kuchlanish xuddi shunga o’xshash aniqlanadi. Armaturadagi kuchlanishning elastik siqilishidan pasayishi


(3.45)

bunda σ_br – zo’riqtirilgan armaturaning og’irlik markazi sathida betonda sodir bo’lgan oldindan zo’riqish.

Armaturani betonga birvarakayiga tortib zo’riqtiriladigan to’sinning hisobida ushbu armaturada kuchlanishlarning pasayishini e’tiborga olmaslikka ruhsat beriladi. Тemirbetonli temir yo’l ko’priklarining oldindan zo’riqtirilgan elementlarining yoriqbardoshlilikka hisoblash yoriqbardoshlilik bo’yicha talablarning toifasiga bog’liq holda o’tkaziladi. Barcha turdagi zo’riqtiriladigan simli armatura bilan jihozlangan ko’prik elementlari yoriqbardoshlilik bo’yicha qo’yiladigan talablarning betondagi cho’zuvchi kuchlanishlar 0,4R_bt,_ser kattalik bilan cheklanadigan 2a toifasini (yoriqlarning paydo bo’lishi ruhsat etilmagan) qoniqtirishi kerak. Bu yerda R_bt,_ser – yoriqlar paydo bo’lishi bo’yicha hisoblardagi betonning o’q bo’ylab cho’zilishdagi hisobiy qarshiligi.
Elementlarni zo’riqtiriladigan sterjenli armatura bilan armaturalanishida, unda betondagi cho’zuvchi kuchlanishlar 1,4R_bt.ser kattalik bilan cheklanadigan, yoriqlar ochilishining hisobiy qiymati 0,015 sm dan oshmasligi, vaqtincha yuk yo’qligidagi minimal siquvchi kuchlanishlar (yoriqlarning qisilishi) esa V30 sinfiga mansub betonlarda kamida 0,1R_b, hamda В35 va undan ortiq sinflarga mansub betonlar uchun esa kamida 1,6 MPa bo’lishi lozim bo’lgan 2b toifani qoniqtirishi kerak. Bosh kuchlanishlarga hisoblashda oldindan zo’riqtirilgan to’sinlarning qovurg’alari talablarning, unda cho’zuvchi bosh kuchlanishlarning qiymatlari cheklanadigan, yoriqlarning ochilishi esa 0,015 sm oshmasligi kerak bo’lgan 3a toifasini qoniqtirishi kerak.
Egiluvchi to’sinlarning foydalanish bosqichidagi yoriqbardoshligi talablarning tegishli toifasiga bog’liq holda tekshiriladi. Eng ko’p qo’llanadigan zo’riqtiriluvchi simli armaturali to’sinlarda yoriqbardoshlikning 2a toifasida muvofiq bo’ylama o’qqa normal yoriqlarning paydo bo’lishiga yo’l qo’yilmaydi (ko’prik bo’ylab montaj kranining o’tkazishga tekshiruvlar bundan istisnodir). Ushbu shartning bajarilishi uchun (3.17-rasm) siqilayotgan betonda cho’zuvchi bosh kuchlanishlar ma’lum qiymatdan oshmasligi zarur.


(3.46)

Armaturasi tirgaklarga taranglanuvchi konstruksiyalar uchun, tepa va pastki armatura bir xilda zo’riqqan degan tahmindan kelib chiqib, betondagi oldindan zo’riqish quyidagicha aniqlanadi

(3.47)

3.17-rasm. Тo’sinni foydalanish bosqichida yoriqbardoshlilikka hisoblash uchun sxema: 1 – oldindan zo’riqtirishdan kuchlanishlar epyurasi;

2 – vertikal yuklardan kuchlanishlar epyurasi

Тashqi yuklardan sodir bo’lgan kuchlanish

(3.48)

bu yerda M" – ishonchlilik koeffitsiyentlarisiz doimiy va vaqtincha yuklardan sodir bo’lgan eguvchi moment;