«Ўзбекистон темир йўллари» датк

z_s, z_sω va z_si – armaturadagi zo’riqishlardan siqilgan zonaning markazigacha masofa.

3.10-rasm. Qiya kesim hisobiy sxemasi

Nomaqbul qiya kesimning holatini taqqoslama hisob-kitoblar yo’li bilan aniqlamoq lozim.

Chidamlilikka hisoblash. Ushbu hisob-kitob konstruksiyani, zo’riqishlarni ko’pkarra ta’sir etishi oqibatida rivojlanishi mumkin bo’lgan charchoq buzilishlaridan kafolatlaydi. Chidamlilikka hisoblashda, kesim elastik bosqichda siqilgan zona betonning ishini e’tiborga olmay ishlaydi deb faraz qilinadi (3.11-rasm). Chidamlilikka hisoblash hisobiy qarshiliklar bilan taqqoslanadigan armaturadagi σ_s hamda betondagi σ_b kuchlanishlarni aniqlashga keltiriladi.

3.11-rasm. Zo’riqtirilmagan kesimni chidamlilikka hisoblash sxemasi

Betondagi kuchlanishlar
(3.17)

armaturadagi kuchlanishlar

(3.18)
bunda M’ – chidamlilikka hisobiy moment;
1_red – keltirilgan kesimning neytral o’qqa nisbatan inersiya momenti (betonning cho’zilgan zonasini e’tiborga olmay);
n'=E_s/E_b – armatura va beton elastiklik modullarining nisbati;
m_b1 va m_as1 – beton va armaturadagi qaytalanuvchi kuchlanishlar siklining asimmetriyasini e’tiborga oluvchi koeffitsiyentlar. Qolgan belgilanishlar 3.11-rasmdan ma’lum.
Siklning asimmetriyasi ρ ko’rsatkichi bilan aniqlanadi, u oldindan zo’riqtirishsiz oddiy to’sin uchun quyidagicha aniqlanadi:


(3.19)

bunda σ_min va σ_max – beton hamda armaturadagi mos tarzda minimal va maksimal kuchlanishlar;