«Ўзбекистон темир йўллари» датк

f  , (5.2)

bunda f va , – deformatsiya yoki siljishning hisobiy va chegaraviy qiymatlari.

Hisoblashlarni bajarishda, olingan natijalar tahlil qilinadi va po’lat ko’priklarning yuqori ishonchliligi va tejamkorligiga erishish uchun qabul qilingan konstruksiyalar yaxshilanadi.
Bosh to’sinning hisobi. Тayanchlar va sharnirlar soniga bog’liq holda bosh to’sinlar oddiy (uzlukli), konsolli yoki uzluksiz to’sin kabi hisoblanadi (5.1-rasm). Bosh to’sin ko’prik ko’tarmasi g₁ va bog’lamlari bilan po’lat to’sindan g₂ hosil bo’lgan me’yoriy doimiy yukka hamda qiymati QMQ bo’yicha qabul qilinadigan me’yoriy muvaqqat tik qo’zg’aluvchan yukka  hisoblanadi.

5.1-rasm. Bosh to’sin hisobiy sxemasi: a – bosh to’sin konstruksiyasining eskizi;

b – bosh to’sin hisobiy sxemasi va eguvchi moment va ko’ndalang kuchlarning ta’sir chiziqlari; v – to’sin kesimi; 1 – ko’prik ko’tarmasi; 2 – po’latli bosh to’sin fasadi

Тo’sin kesimidagi hisobiy eguvchi momentlar quyidagi formulalardan hisoblanadi:

a) mustahkamlikka hisoblash uchun


(5.3)

b) chidamlilikka hisoblash uchun

, (5.4)
. (5.5)

Bu formulalarda: va – doimiy va muvaqqat yuklar bo’yicha ishonchlilik koef­fitsiyentlari; _m i _o – ta’sir chiziqlarining yuzasi. Qolgan miqdorlarning qiymatlari yuqorida keltirilgan.

Bosh to’sinning qo’shtavr, P yoki qutisimon shaklidagi kesim o’lchamlari yuqorida keltirilgan tavsiyanomalarga muvofiq shunga o’xshash eng yaxshi konstruksiyalardagi kabi qabul qilinadi yoki quyidagi ko’rsatmalarga muvofiq aniqlanadi.
– mustahkamlik shartidan (5.6)
– to’sin kesimining qarshilik momenti (5.7)
bundan, xt = 1 deb qabul qilinadi, to’sin kesimining inersiya momenti


; (5.8)

– qo’shtavr kesimning inersiya momenti (5.1,v-rasm)

, (5.9)

bu yerda A_f – belbog’ kesimining yuzasi;