Ўзбекистон тарихи

“Ўзбекистон тарихи” фанидан мустақил иш мавзулари

1. 
   Мустақиллик йилларида Ўзбекистонда маънавий қадриятларнинг тикланиши.
   

IX-XII асрларда ижод этган алломалар мавзусига оид жадвални тўлдиринг

№	Алломанинг номи	Яшаган даври	Туғилган жойи	Илмий йўналиши	Илмий тадқиқот лари
1	Мухаммад ибн Мусо ал-Хоразмий	783-850	Xorazm	Matematika,astronomiya, geografiya	“Kitob-attarix”, “Aljabr val muqobala”, “Arifmetika asari”, “Zij asari”, „Kitob amal bilasturlobot“, ”Zaroif min amal Muhammad ibn Muso alXorazmiy maʼrif assamtbilasturlob”, ”Quyosh soati tekisligda soat yasash”, “Yaxudiylar taqvimi va bayramlarini aniqlash haqida risola” , “Surat al-Arz” asari
2	Абул Аббос Ахмад ибн Мухаммад ибн Касир ал-Фарғоний	797-865	Farg’ona Quva qishlog’i	Astronomiya Matematika Geografiya	„Kitob al-harakot as-samoviya va javomi’ ilm an-nujum“ („Astronomiya asoslari haqidagi kitob“). Nilometr
3	Имам ал-Бухорий	810-870	Buxoro	Muhaddislar imomi, hadis ilmining sultoni, islom olamining yirik mutafakkiri	“Al-jome’ as-Sahih” ,«Al-adab al-mufrad», «At-tarix al-kabir», «At-tarix as-sag‘ir», «At-tarix al-avsat», «At-tafsir al-kabir» «Birrul volidayn», «Asmo as-sahoba», «Kunyalar» „Kitob alfavoid“ („Foydali ashyolar haqida kitob“), „AlJomi’ alkabiyr“ („Katta tayanch“), „Xalq af’ol alibod“, („Alloh bandalari ishlarining tabiati“), „AlMusnad alkabiyr“ („Katta tayanch“), „Attafsir alkabiyr“ („Katta tafsir“), „Kitob alxiba“ („Xayrehson haqida kitob“)
4	Абу Исо Мухаммад ат Термезий	824-892	Termiz	muhaddis	"Al-jomeʼ as-sahih" ("Ishonarli toʻplam"), "ashShamoil annabaviya" yoki "AshShamoil annabiy sallolohu alayhi va sallam" ("Paygʻambar alayhissalomning shakl va sifatlari"), "alIlal filhadis" ("Hadislardagi illatlar"), "Risola filxilof valjadal" ("Hadislardagi ixtilof va bahslar haqida risola"), "atTaʼrix" ("Tarix"), "Kitob uzzuhd" ("Zohidlik kitobi"), "Kitob ulasmo valkuno" ("Ismlar va kunyalar kitobi"), "ash-Shamoil an-nabaviya" Muhammad (alayhi sallom)
5	Абу Мансур ал-Мотуридий	870-944	Samarqand, Moturid qishlog’i	Imom, fiqh olimi,	Kalom ilmining moturudiylik oqimi asoschisi, „Kitob at-tavhid“ („Yakkaxudolik haqidagi kitob“), „Taʼvilat ahl as-sunna“dir („Sunniylik anʼanalari sharhi“). „Kitob at-Tavhid“, „Maʼxaz ash Shariʼa“ („Shariat asoslari sarasi“), „Kitob al-usul“ („Diniy taʼlimot asoslari kitobi“), „Kitob al-jadal“ („Dialektika haqidagi kitob“),„Taʼvilot al-Qurʼon“, „Irshad al-mubtadiyin fiy tajvidi Kalami Robbil 'alamin“
6	Абу Наср Фаробий	873-950	Sirdaryo, Forob shahri	Tibbiyot, alkimyo, astronomiya, falsafa, islomshunoslik, mantiq, matematika, fizika, nazm, teologiya	"Falsafani oʻrganishdan oldin nimani bilish kerakligi toʻgʻrisida", "Falsafiy savollar va ularga javoblar", "Ensiklopediyadan mantiq boʻlimining bir qismi", "Taliqot" (sharhlar), "Inson aʼzolari haqida risola", "Boʻshliq haqida maqola", "Donolik asoslari", "Falsafaning maʼnosi va kelib chiqishi", "Hayvon aʼzolari, funksiyasi va potensiyasi", "Mantiq toʻgʻrisidagi risolaga muqaddima", "Mantiq ilmiga kirish", "Ilmlarning kelib chiqishi haqida", "Musiqa haqida katta kitob", "Baxtsaodatga erishuv haqida", "Masalalar mohiyati", "Buyuk kishilarning naqllari", "Ihso alulum", "Hikmat maʼnolari", "Aql toʻgʻrisida", "Ilmlar va sanʼatlar fazilati", "Qonunlar haqida kitob", "Substansiya haqida soʻz", "Falak harakatining doimiyligi haqida", "Sheʼr va qofiyalar haqida soʻz", "Ritorika haqida kitob", "Hajm va miqdor haqida soʻz", "Musiqa haqida soʻz", "Fizika usullari haqida kitob", "Fazilatli xulqlar", "Fozil shahar aholisining fikrlari", "Jismlar va aksidensiyalarning ibtidosi haqida", "Aristotel "Metafizika" kitobining maqsadi toʻgʻrisida" va boshqa F. asarlari 20-asrning 70—80-yillarida Toshkent va Olmaotada "Falsafiy risolalar", "Mantiqiy risolalar", "Matematik risolalar", "Ijtimoiyaxloqiy risolalar", "Tadqiqotlar va tarjimalar", "Mantiq ilmiga kirish", "Mantiq toʻgʻrisidagi risolaga muqaddima", "Sheʼriyat sanʼati qonunlari haqida risola", "Kataguriyas" kitobi yoki "Kategoriyalar", "Eysagoge" kitobi yoki "Kirish" "Mantiq toʻgʻrisidagi risolaga muqaddima"
7	Абу Али ибн Сино	980-1037	Buxoro yaqinidagi Afshona qishlog’i	Tibbiyot, astronomiya, alkimyo, falsafa, mantiq, islomshunoslik, fizika, matematika, nazm	Moment konsepti va aromaterapiya, neyropsixiatriya „Kitob ash-shifo“„al-Afʼol va-linfiolot“ („Taʼsir va taʼsirlanish“)„Ri-sola as-sanʼa ilalbaraqiy“ („Baraqiyga atab sanʼat (alkimyo) ga doir risola“)„Risola aliksir“ („Iliksir haqida risola“) asarida kimyoviy yoʻl bilan sof oltin va kumush olish mumkinligiga shubha bildiradi. „Donishnoma“ „Tib qonunlari“, „Risolai ishq“
8	Абу Райхон Беруний	973-1048	Kat, Xorazm	Fizika, Falsafa, Antropologiya	„Geodeziya“, „Hindiston“, „Mineralogiya“, „Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar“.
9	Махмуд аз-Замахшарий	1075-1144	Xorazmning Zamaxshar qishlog’i	Arab gramatikasi, islomshunoslik, geografiya	Al-Mufassal”, Qur’oni Karim tafsiriga oid „Al-Kashshof”
10	Бурхониддин ал-Марғиноний	1123-1197	Rishton tumani, Dahbet qishlog’i	Buyuk faqih, imom	"Bidoyat ul-mubtadiʼ" ("Boshlovchilar uchun qoʻllanma"), "Kifoyat ul-Muntahiy" ("Yakunlovchilar uchun tugal taʼlimot"), "Kitob al-Hidoya (qisqacha nomi "Hidoya" — "Toʻgʻri yoʻl"), "Nashr al-mazhab" ("Mazhabning tarqalishi"), "Kitob at-tajnis val-maziyd" ("Fuqarolik huquqini taqdim etish"), "Kitob ul-faroiz" ("Majburiyatlar haqida kitob"), "Maziyd fi furu ulhanafiy ("Hanafiya mazhabiga qoʻshimchalar")

Гурух Ф.И.Ш

1.