Ўзбекистон табиий

Таянч термин ва тушунчалар: 
абразион, тектоник, 
аккумулятив, платосимон, альп минтақаси, морена уюмлари, 
эрозион, рельеф, вертикал, парчаланиш, нуроқ, жинс, қор кўчкилари, 
гравитация, геоморфологик, сертепа-жарлик, скульптура текислик, 
нивал минтақа ,альп рельеф, гидрографик берк ўлка, карбонатли 
денгиз, ѐтқизиқ депрессия , континентал босқич. 
 
Географик номлар:
Ҳисор-Манғишлоқ, Нурота, Кўҳитантоғ, 
Қурама, Мўғилтоғ, Моргузор, Қоратепа, Боботоғ, Писком, Чотқол, 
Асака-Овдон, Борсакелмас.
 
 
Савол ва топшириқлар: 
 
1.
Ўзбекистоннинг
 
асосий рельеф турлари ҳақида маълумот 
беринг. 
2.
Ўзбекистон тоғлари рельефи шаклларида қандай ѐтқизиқлар 
таркиби ўз аксини топган? 
3.
Ўзбекистонда альп минтақасига хос рельеф шакллари ҳақида 
маълумот беринг. 
4.
Ўзбекистонда баландлик минтақаланиш муайян даражада акс 
этган қандай геоморфологик гуруҳларни ажратиш мумкин? 
5.
Денгиз босиши босқичида пайдо бўлган ҳудудлар ҳақида 
маълумот беринг. 
6.
Континентал босқичда тадқиқотчилар текисликларни нималарга 
асосланиб, турларга ажратганлар.
 
 
ЎЗБЕКИСТОН ИҚЛИМИ 
6
 иқлим Харита

---

73 
Ўзбекистон 
ҳудуди 
серқуѐшлиги, 
иқлимининг 
континенталлиги, қурғоқчиллиги билан ажралиб туради. Унинг 
шимолий қисми (Устюрт) мўътадил, қолган асосий қисми эса 
субтропик иқлим хусусиятлари мавжуд бўлган Турон иқлими 
ўлкасида жойлашган. Мўътадил минтақада жойлашган қисми-Устюрт 
учун қурғоқчиллиги, қишининг узоқ давом этиши, совуқлиги, ѐғин-
сочиннинг фасллар бўйича деярли бир хил тақсимланганлиги, 
субтропик минтақада жойлашган қисми эса ѐзининг қуруқлиги, 
иссиқлиги, қишининг эса қисқа, нисбатан илиқлиги билан ажралиб 
туради. 
Ўзбекистоннинг юқорида қайд этилган иқлими ва унинг 
хусусиятлари қуйидаги омиллар таъсирида вужудга келган: жойнинг 
географик ўрни ва Қуѐш радиацияси, ҳаво массаларининг ҳаракати, 
жойнинг рельеф тузилиши, ер юзасининг ҳолати ва инсонинг хўжалик 
фаолияти.