Zbekiston respubulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti bolalarning o‘qish va yozish malakalarini shakllantirish fanining

Namunaga qarab yozish usuli. Husnixatga o‘rgatish usullaridan biri harflarning shaklini namuna qilib ko‘rsatish va yozdirishdir.Har bir harfning namunasi doskada barcha o‘quvchilarning diqqatini jalb qilgan holda yoki ayrim o‘quvchilarga daftarda alohida-alohida ko‘rsatiladi.O‘quvchining vazifasi doskada eslab qolgan shakllarini o‘z daftarlariga to‘g‘ri aks ettirishdir.Doskada yozib ko‘rsatilgan har bir harf barcha o‘quvchilarga aniq ko‘rinib turishi shart.Agar ayrim o‘quvchilar uni aniq ko‘rmagan bo‘lsalar, qaytadan takrorlab ko‘satiladi.
O‘qituvchi har bir harflarning bog‘lanishi, og‘zaki yoki doskada tushuntirish orqali qo‘lni qayerga qo‘yish kerak,qayerda qo‘l harakati buriladi, harflarning baland-pastligi qay darajada bo‘lishi kerakligi orqali tushuntiriladi.
Nusxaga qarab ko‘chirish usuli.
Bu usul qadimiy usul bo‘lib hozirgi kunda ham qimmatini yo‘qotmagan holda Qo‘llanilib kelinmoqda .Bu usulda o;quvchilar harflarni ,,Husnixat” kitobi yoki “Yozuv daftari”dagi namunalarga qarab ko‘chirib yozadilar.Tayyor holdagi nuqtalar bilan ifodalangan harflar ustidan qo‘lni yurgizib mashq qilish mexanik jarayon bo‘lib, o‘quvchilar bu topshiriqni oson bajaradilar.“Husnixat”darsligida berilgan namunaga qarab yozdirish o‘qituvchining vaqtini tejaydi, ish unumini oshiradi.Nusxa ko‘chirish usuli Bu metod harf shaklini to‘g‘ri tasavvur qila olmaydigan,yozayotganda daftar chiziqlaridan pastga yoki yuqoriga chiqib ketadigan o‘quvchilar uchun qo‘llaniladi.Ayrim hollarda o‘qituvchi chiroyli yozuvga o‘rgatishning dastlabki davrida o‘quvchilarni harf, uning elementlari haqida to‘g‘ri tasavvurga ega qilish uchun yupqa xitoy qog‘ozidan ham foydalanishi mumkin.Lekin bunday mashqlar qo‘l harakatini o‘stirish uchun yordam beradi. Bundan uzoq foydalanish yaxshi samara bermaydi, o‘quvchi harf shaklini mustaqil yoki namunaga qarab yozishda qiynaladi. Shuning uchun ham bu usuldan yakka shug‘ullanganda foydalanish maqsadga muvofiqdir. Bolalarga tasavvur orqali havoda harflar shakiini yozdirish ham qo‘llaniladi. O‘qituvchi doskaga yozib ko‘rsatgan harf yoki uning bog’lanishlarini o‘quvchilarga ruchkani havoda harakatlantirlb ko‘rsatadi va bu orqali o‘quvchida harf haqida tasavvur hosil qilinadi.So‘ng o‘quvchi daftarga yozishga kirishadi. Bunday mashq usuli o‘quvchining qiziqishini oshiradi. Bu usulning salbiy jihati shundaki, o‘qituvchi bu usuldan foydalanganda barcha o‘quvchilarning qo‘l harakatini to‘g‘ri yoki noto‘g‘riligini bir paytda tekshira olmaydi.Bunda bir necha o‘quvchining qo‘l harakatini kuzatib tegishli ko‘rsatma berolmaydi.