|
Руми, Джалаладдин.
Дорога превращений: суфийские
притчи/ДжалаладдинРуми;
сост.,пер.[фарси],
религиоз._филос.
коммент.
Д.Щедровицкого; этико_психолог. коммент. М.Хаткевича. — М.: Оклик, 2007.
— 380 с.
3
Фурузонфар Б. Аходиси “Маснави”. – Тегеран: 1344 х.; Яна: Муқаддима //
Мухаққиқ Бурхонуддин. Маориф. – Тегеран: без года изд.; Хумои Ч. Газалиёти
девони Шамс // Газалиёти Шамси Табрези.-Тегеран: 1335 х.; Чаъфари М.
Тафсир ва нақд ва тахлили “Маснави”-и Мавлоно Чалолуддин Мухаммади
Балхи.- Тегеран: без года изд. - Ч. 1-15.; М. Истеъломий. Илоҳий ишқ куйчиси.
“Маснавий”га муқаддима. –Т: 2001.
43
Озарбайжон
2
ва Тожикистонда
3
ҳам қатор илмий ишлар амалга
оширилган.
Бизнинг заминимизда Румий ижодига муносабат XIV асрдан
бошлаб юксак даражага кўтарилган. Абдураҳмон Жомий,
Алишер Навоий, Ҳусайн Воиз Кошифий, Шайх Одина Муҳаммад
Хоразмий, кейинчалик эса Мирзо Абдулқодир Бедил, Бобораҳим
Машраб каби буюк сўз усталари Румийни ўзларига устоз деб
билиб, унинг асарларидан илҳомланиб, илмий-тарихий, бадиий
асарлар яратганлар.
Ўзбекистон мустақилликка эришгандан кейинги қисқа давр
ичида Румий маънавий меросини ўрганиш, уни кенг оммага
етказиш борасида қатор самарали ишлар амалга оширилди.
Бунда, энг аввало, Румий асарларининг форс тилидан ўзбек
тилига таржима қилиниб, нашр этилганлиги эътиборга моликдир.
А.Маҳкам,
Ш.Шоҳмуҳаммедов,
Ж.Камол,
У.Ҳамдам,
М.Ҳасанийлар
шундай
забардаст
мутаржимлардандир.
Н.Комилов, Э.Очилов, О.Усмон, Ҳ.Ҳомидий, И.Ҳаққул,
Ҳ.Болтабоев, Т.Қаҳҳор, Р.Жумаев, А.Самад, А.Тилавовлар
ўзларининг илмий ижодларида Румий қарашларини фалсафий,
адабий жиҳатдан ўргандилар.
4
1
Усмон Нурий Тўпбош. Бир кўза сув // Маснавийи маънавий асари таҳлили. –
Тошкент: 2007. Салжуқ Эройдин. Тасаввуф ва тариқатлар. – Истанбул: 1993.;
Ризо Ораста. Мавлоно Жалолиддин Румийнингинсонийлик қарашлари. Ишқда
ва яратилишда янгидан туғилган // Таржимонлар Б. Демикур, И. Ўздемир. –
Анқара: 2000.; А. Гулпинорли. Мавлоно Жалолиддин Румий ҳаёти, асарлари,
фалсафаси. – Истанбул 1990; Мавлоно. Маснавий // Таржимон Валад Ўзбўтоқ.
Анқара, 1998; Махмуд Ўндар // Хом эдим-пишдим, ёндим. Анқара 1999;
Мухаммад Озар, Салох Билиги. Қалбларнинг зийнатлари. – Истанбул, 1973.
2
Ахундов М.Ф.Асарлари, Баку, 1988, II ж., с. 286.; Ибрагимова Ильхама Гасан
Кузу. «Месневи-е меневи» Мевлана Джалаладдина Руми как один из основнух
источников исламского суфизма. Специальность 09.00.03 – Историа фил. Авто.
дис. на соискании ученой степениканд. фил. наук. Баку – 2005.
3
Богоутдинов М. Очерки истории таджикской философии. – Сталинабад:
Таджикгос. Издат, 1961.; Мохтар Т.Д. Педагогические идеи Джалаладдина Руми
в системе современных общеобразовательных школ Ирана//Автореферат дисс...
кан. пед. наук
, -
Душанбе, 2010-стр.31.; Х.Ш.Кабиров. Специфические
особенности языка поэзии Джалаладдина Руми : диссертация кандидата
филологических наук: 10.02.22; [Место защиты: Тадж. нац. ун-т].- Душанбе,
2009.- 149 с.
4
Румий Жалолиддин. Маснавийи маънавий // Ж.Камол тарж. –Т.: “Мериюс”
ХХМК, 2010. – 846 б. 238-239-бетлар.; Жалолиддин Румий. Ичингдаги
44
Республикамизда фалсафа тарихи фанидан Румийнинг
тасаввуфий-ирфоний ва фалсафий қарашларини тадқиқ қилиш
борасида сўнгги йилларда бир неча дадил қадамлар ташланди.
Жумладан, тадқиқотчилар Г.Н.Наврўзова
1
, Г.Т.Қобулниёзова
2
,
Н.И.Зайнобидиновалар
3
Жалолиддин Румийнинг “Маснавийи
маънавий” ва “Ичингдаги ичингдадир” асарларини фалсафий
таҳлил қилиш асосида унинг дунёқарашидаги инсон маънавий
камолоти билан боғлиқ ғояларнинг ижтимоий-маънавий
аҳамиятини ёритиб бердилар ва булар қаторида Филология фани
доирасида Қ.Тўхсановнинг
4
Румий ҳикматлари таржима-
ларининг қиёсий таҳлили бўйича тадқиқот ишини кузатишимиз
мумкин.
Умуман олганда, Румий ижодини ўрганиш бўйича кўплаб
тадқиқотлар мавжуд. Бироқ улар, асосан, шарқшунослик,
адабиётшунослик, тасаввуфшунослик, фалсафа ва қисман
психология
йўналишларида
олиб
борилган.
Натижада
мутасаввуф қарашларининг аниқ педагогик таҳлили эътибордан
четда қолган. Ҳолбуки, педагогика тарихида Румийнинг
педагогик қарашларининг ўрни беқиёс.
Do'stlaringiz bilan baham: |
