Ўзбекистон республикасининг меҳнат кодекси

339-модда. Иш берувчининг ходимдан зарарни ундиришдан
воз кечиш ҳуқуқи 
Иш берувчи моддий зарар етказилган аниқ шароитларни ҳисобга 
олган ҳолда зарарни айбдор ходимдан тўлиқ ёки қисман ундиришдан воз 
кечиш ҳуқуқига эга. Ташкилот мулкдори иш берувчининг мазкур ҳуқуқини 
қонунчиликда, шунингдек ташкилотнинг таъсис ҳужжатларида назарда 
тутилган ҳолларда чеклаши мумкин. 
340-модда. Ходимнинг моддий жавобгарлиги доираси 
Агар ушбу Кодексда бошқача қоида назарда тутилмаган бўлса, ходим 
ўзининг ўртача ойлик иш ҳақи доирасида моддий жавобгар бўлади. 
341-модда. Ходимнинг тўлиқ моддий жавобгарлиги 
Ходимнинг тўлиқ моддий жавобгарлиги унинг иш берувчига бевосита 
етказилган ҳақиқий зарарнинг ўрнини тўлиқ миқдорда қоплаш 
мажбуриятидан иборатдир. 
Етказилган зарар учун тўлиқ миқдордаги моддий жавобгарлик ушбу 
Кодексда ёки бошқа қонунларда назарда тутилган ҳоллардагина ходимнинг 
зиммасига юклатилиши мумкин. 
Ўн саккиз ёшгача бўлган ходимлар фақат қасддан етказилган зарар 
учун, алкоголли ичимликдан, гиёҳвандлик ёки токсик модда таъсиридан 
мастлик ҳолатида етказилган зарар учун, шунингдек жиноят ёки маъмурий 
ҳуқуқбузарлик содир этиш натижасида етказилган зарар учун тўлиқ моддий 
жавобгар бўлади. 
342-модда. Ходимнинг тўлиқ моддий жавобгарлиги ҳоллари 
Етказилган зарар учун тўлиқ миқдордаги моддий жавобгарлик 
қуйидаги ҳолларда ходимнинг зиммасига юклатилади: 

---

185 
1) тўлиқ моддий жавобгарлик тўғрисидаги шартнома асосида ўзига 
ишониб топширилган қимматликларнинг камомадида; 
2) ходим 
томонидан бир марталик ҳужжат (товар-моддий 
қимматликларни 
олиш 
ишончномаси, 
қабул 
қилиш-топшириш 
далолатномаси ва ҳоказолар) бўйича олинган бойликларнинг бут сақланиши 
таъминланмаганда; 
3) қасддан зарар етказилганда; 
4) алкоголли ичимликдан, гиёҳвандлик ёки токсик модда таъсиридан 
мастлик ҳолатида зарар етказилганда; 
5) ходимнинг суд томонидан аниқланган жиноий ҳаракатлари 
натижасида зарар етказилганда; 
6) маъмурий ҳуқуқбузарлик натижасида зарар етказилганда, агар бу 
тегишли давлат органи ёки суд томонидан аниқланган бўлса; 
7) давлат сирларини ёки қонун билан қўриқланадиган бошқа сирни 
(тижорат, хизмат сирини ёки бошқа сирларни) ташкил этувчи маълумотлар 
ошкор қилинганда; 
8) ходим меҳнат мажбуриятларини бажармаган тақдирда зарар 
етказилганда. 
Тўлиқ моддий жавобгарлик ушбу Кодексда ёки бошқа қонунларда 
назарда тутилган ўзга ҳолларда ҳам ходимнинг зиммасига юклатилиши 
мумкин. 
Ташкилот раҳбари, унинг ўринбосарлари, ташкилот бош бухгалтери, 
ташкилот алоҳида тузилмаси раҳбари ушбу Кодекснинг 488-моддасига 
мувофиқ тўлиқ моддий жавобгар бўлади.