Ўзбекистон республикаси вазирлар маҳкамаси ҳузуридаги таълим сифатини назорат қилиш давлат инспекцияси

Мамлакатларда PISA тадқиқотларида иштирок этиш учун мактаблар 
қандай танлаб олинади? PISA тадқиқотида иштирок этувчи мактабларни 
танлаб олиш учун қатъий техник стандартларни қўллайди. Мактабларни танлаб 
олиш жараёни сифати таъминланади ва эришилган намуналар ва тегишли 
жавоб ставкалари белгиланган нормаларга риоя қилганлигини тасдиқлайдиган 
қарор қабул қилиш жараёнига боғлиқ.
Агар бирон-бир давлатнинг жавоб даражаси белгиланган чегарадан пастга 
тушса, бу хабар қилинади. PISA натижалари ҳақида қўшимча маълумотларни 
ИҲТТ ташкилоти расмий веб-сайтидан (
www.oecd.org/pisa) 
олиниши мумкин. 
ИҲТТ маълумотлар аномалиясига қандай эътибор беради? Қуйида 
баъзи бир давлатларнинг PISA тадқиқотлари консорциуми техник талабларига 
жавоб бермаган ёки тўғри келмаган вазиятларда ИҲТТ ташкилоти баъзи бир 
давлатларнинг миллий маълумотлар ҳисоботларини ҳисобга олишмаганини 
кўришимиз мумкин: 
Австрия. PISA-2000 Техник Маъруза (ИҲТТ, 2002)да таъкидланганидек, 
PISA-2000 баҳолаш техник стандартлари талабларига мувофиқ қўшма мактаб 
ва касбий дастурларга киритилган ўқувчилар етарлича таъминламади. Шундай 
қилиб, Австрия учун чоп этилган PISA-2000 ҳисоботлари нотўғри маълумотлар 

---

12 
базаси дея таърифланди (ИҲТТ 2001). Фақатгина, ушбу хатоликни PISA-2003 
тадқиқотида тўғрилашга эришилди.
Нидерландия. PISA-2000 Техник Хабарномаси (ИҲТТ, 2002)да 
таъкидланганидек, Нидерландия мактабларнинг жавоб даражаси PISA-2000 
маълумотлар базасига киритилиши учун етарли эмас деб топилган. Шунинг 
учун, Нидерландия PISA-2000 билан боғлиқ тадқиқотлардан четлаштирилди. 
Люксембург. PISA-2000 ва PISA-2003 ўртасидаги тест топшириқлари 
шароитида Иқтисодий стандартларга мувофиқликни такомиллаштириш ва 
мактаб тизимининг миллий хусусиятларини яхшироқ акс эттириш мақсадида 
ташкилий ва лингвистик жиҳатлар бўйича ўзгаришлар амалга оширилди. 
PISA-2000 йилда Люксембург ўқувчиларигабаҳолаш китоби ҳар бир 
ўқувчи танлаган синов тилларида баҳолашдан бир ҳафта олдин берилди.
Бироқ, амалда баҳолаш тили билан танишиш Люксембургдаги PISA- 
2000да ўқувчиларининг сезиларли қисми учун муҳим тўсиқ бўлди. PISA-2003 
ва PISA-2006да шунинг учун ўқувчиларга икки тиллик баҳолаш варақчаси 
берилди. Ўқувчилар баҳолашдан олдин ўзлари учун мақбул тил танлаш 
имкониятига эга бўлишди.
Бу фақатгина бир тилда ўқитиладиган давлатлар билан кўпроқ 
таққосланишига ҳамда натижада ўқиш, математика, табиий фанлар ва 
муаммони ҳал қилишда ўқувчиларнинг кўрсаткичини адолатлироқ баҳолашга 
олиб келди. Жараёнлардаги бу ўзгариш натижасида PISA-2000 ва PISA-2003 
ўртасидаги Люксембург учун баҳолаш жараёнлари ҳамда баҳолаш 
натижаларини таққослаб бўлмайди. PISA-2003 ва PISA-2006 ўртасидаги 
баҳолаш ҳолатлари ўзгартирилмаганлиги сабабли таққосланса бўлади.