Ўзбекистон республикаси

1. Ifodalarning qiymatini toping. 

50 · 4 + 60 · 3  

(300-50) · 6  

300 : 6-280 : 7 

 

( 320 + 120) : 4 

SHu  ifodalarni  qavslarsiz  ko‟chirib  yozing  va  ularning  qiymatini  hisoblang. 

Qaysi ifodalarda qavslarni yozmasa ham bo‟ladi? 

2. Ifodalani qavslarsiz shunday yozingki, natijalar o’zgarmasin. 

65-(40 + 12)    

 

(45 + 25) · 9  

 

(60 + 12) : 6  

 

(84 + 24)-16  

 

40 · (5 + 4)   

 

(75 + 25) : 10 

Yozma  qo‟shish  va  ayirish  ko‟nikmalarini  hosil  qilish  bilan  bir  vaqtda  bu 

amallarni og‟zaki bajarish usullariga doimiy e‟tibor berilishi kerak. Bundan tashqari 

bu  erda  og‟zaki  hisoblashlarning  ba‟zi  yangi  usullari,  xususan,  sonlarni  yaxlitlash 

usuli kiritiladi. Sonni yaxlitlash deganda sonni uncha yaqin nolь bilan tugaydigan son 

bilan almashtirish tushuniladi. Masalan: 13 ni yaxlitlash uni 10 bilan almashtirishdan 

iborat.  18  ni  yaxlitlash  uni  20  soni  bilan  almashtirishdan  iborat.  SHundan  keyin, 

bolalarga  qo‟shish  va  ayirishga  doir  misollar  echishda  yaxlitlash  usulidan  qanday 

foydalanish kerakligi tushuntiriladi.  

Masalan:  

52 + 19 = 52 + 20 - = 72-1 = 71 

   

 

52 + 19 = 50 + 19 + 2 = 69 + 2 = 71 

   

 

96-38 = 96-40 + 2 = 56 + 2 = 58