Œзбекистон республикаси

Бино ва иншоотларнинг шикастланиш даражаси қуйидаги 
характеристикаси бўйича белгиланади: 
0–
шикастланишнинг 
мавжуд 
эмаслиги, 
бино 
ва 
иншоотларда 
шикастланишнинг бутунлай ёки деярли бутунлай йўқлиги; 
 
1-
енгил шикастланиш: 
- 
енгил ноструктур шикастланишлар каркас усуллари ва девор 
сувоқларида ингичка ёриқлар ва кичик сувоқ бўлакларининг кўчиб тушиши, 
пардевор ровоқ ва шип сувоқларида ингичка ёриқлар;
- 
енгил структур шикастланишлар (бутунлай ёки деярли бутунлай йўқлиги) 
ораёпма плиталар орасида, ораёпманинг деворга туташиш жойларида ва каркас 
унсурлари билан девор тўлдиргичлари орасида, дераза, эшик ўрни бурчакларида 
ва темир-бетон каркас унсурларида (соч толасидай) майдагина ёриқлар. Бундай 
шикастланишни бартараф қилиш учун жорий таъмирлаш кифоя. 
 2-
ўртача шикастланишлар: 
- 
ўртача ноструктур шикастланишлар-анчагина катта сувоқ бўлакларининг 
кўчиб тушиши, мўриларда ёриқлар, мўри бўлакларининг тушиши, пардевор ва 
тепадонларда иккиёқлама ёриқлар, пештоқ ва парапетларда ёриқлар, уларнинг 
қисман силжиши; 
- 
енгил структур шикастланишлар-девор, йиғма ораёпма панеллар орасида, 
йирик блоклар атрофида, каркаснинг юк кўтарувчи унсурларида ва ўзаро 
боғланишлари узилмаган ёриқлар, бўйлама деворларни кўндалангидан қисман 
ажралиши. 
Бундай шикастланиш оқибатини бартараф қилиш учун бинони тубдан 
таъмирлаш лозим. 
3-
оғир шикастланишлар: 
- 
оғир конструктур шикастланишлар-мўриларни, парапетларни, пештоқ 
деворларнинг қулаб тушиши, юк кўтармайдиган ва ўз-ўзини кўтарадиган 
унсурларнинг айримлари ва кўпларининг қулаши, тепадонларнинг бузилиши; 
- 
ўртача структур шикастланишлар-деворлар, темир-бетон каркас унсурлар 
ва йирик панел биноларда, кўпчилик шундай унсур ва уларнинг ўзаро 
боғланишлари бузилмаган ҳолда катта чуқур ва икки ёқлама ёриқлар, бўйлама 
деворларнинг кўндалангидан ажралиши. 
Бундай шикастланиш оқибатларини тиклов таъмири билан бартараф қилиш 
мумкин. 

---

77