Œзбекистон республикаси

 
Зилзилага қандай тайёрланиш керак. 
Зилзила бўлиши эҳтимоли бор ҳудудларда яшовчи ҳар бир инсон онгли ва 
мунтазам равишда унга тайёрланиб юриши керак.
Қаерда бўлмасин-иш жойидами, дўкондами, кўчадами, транспорт ва бошқа 
жойлардами ўз режа ва ҳаракатларини илгаридан ўйлаб қўйган одамларда, ўзини 
қўлга олиши, хотиржам бўлиб ишлаш имкониятлари бошқаларга нисбатан кўп 
бўлади. Қуйида зилзила эҳтимоли бор бўлганда керакли қандай тайёргарликлар 
қилиниши рўйхати келтирилган. Уларнинг бир қисми, дарҳол қилинадиган оддий 
тадбирлар, қолганлари ўз вақтини ва кучини ҳавфсизликни таъминлашни 
кучайтиришга, ишлатишга тайёр бўлганларга маслаҳат сифатида мўлжалланган.
1. Зилзила кечаси рўй бериши мумкинлиги ва бунинг натижасида эшиклар ва 
ўтиш йўллари одамларга тўлиб кетишини ёки кўп ҳолларда эшиклар очилмай 
қолишини ёддан чиқармаслик керак. Яқин ва ҳавфсиз чиқиш йўлларини олдиндан 
мўлжаллаб қўйиш лозим.
2. Олдиндан ичкари хоналарнинг энг хавфсиз жойларини аниқлаб қўйиш 
керак. Буларга асосий девор бурчаклари, ичкари эшик оралари, бақувват стол ва 
краватлар мисол бўла олади.
3. Зилзила ҳолларида дарҳол ҳавфсиз жойларга бориб туришни болаларга ва 
бошқа оила аъзоларига ўргатиб қўймоқ лозим.
4. Агар катта зарурият бўлмаса оғир буюмларни шкаф устида ва токчаларда 
сақламаслик лозим.
5. Уйида ва бошқа жойларда чироқларни, газни ва сувни тўхтатиб қўйиш 
жойларини қаердалигини билиш ва текшириб қўймоқ лозим. Бу тармоқларни 
беркитиш учун бураб қўйилган қалпоқчаларни айлантиришга керак бўладиган 
мосламаларни яқинроқ жойларда сақлаш керак.
6. Биринчи тиббий ёрдам кўрсатиш учун зарур бўлган дориларни доимо 
тайёр тутиш ва уларни қўллаш усулларини билиб қўйган яхши. Агар одам ўз 
соғлигини бир меъёрда сақлаб туриши учун қандайдир бир хил дориларни 
истеъмол қилса, унда шу дорилардан ўзи ва ўзига яқин бўлганлар учун дахлсиз 
ҳажмда ғамлаб қўйиш керак.
7. Батарейкаларда ишлайдиган радиоприёмник, чироқ ва уларга 
батарейкаларни ғамлаб қўйилгани маъқул.
8. Ағдарилиб кетиши мумкин бўлган китоб жавонлари ва бошқа оғир уй 
жиҳозларини деворларга маҳкамлаб қўйилса яхши бўлади.
9. Ёнғиндан ҳавфли ва заҳарли ашёларни тўкилиб кета олмайдиган ишончли 
жойларда сақлаш керак.

---

260 
10. Ухлаш краватларини катта дераза ойналаридан, уй кўзгуларидан ва 
йиқилиши мумкин бўлган буюмлардан узоқроқда жойлаштириш керак.
1
1. Яшаётган уйлар ҳолатини текшириб уни мустаҳкамлаш керак бўлган 
ашёларни аниқлаб, тезда зилзилабардош таъмирлаш чораларини қилиб қўйган 
яхши.
12. Маҳаллий идораларнинг табиий офатларга тайёргарликни таъминлаш 
ёрдам бериш ва уларни эски ва путури кетган уйларни тиклаш ва янгидан қуриш 
ишларини қўллаб-қувватлаш керак.
13. 
Ҳар бир хонадоннинг телефон дафтарларида тез тиббий ёрдам, ёнғин 
командаси, милиция ва сейсмик станция телефон номерлари ёзилган бўлиши 
лозим.
Келтирилган тавсияларга виждонан қаралса зилзиланинг оғир оқибатларини 
камайтириш ва содир бўлиши мумкин зилзилалар вақтида одамлар ўзларига ва 
бошқаларига кўп фойда келтиришлари мумкин.