Œзбекистон республикаси



Download 7,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/138
Sana22.02.2022
Hajmi7,23 Mb.
#90031
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   138
Bog'liq
binolar zilzilabardoshligi

 
Электрометрия усули. 
 
Зилзилаларни прогноз қилишнинг ушбу усули тоғ жинслари электр 
ўтказувчанлиги ва электр қаршилигининг ўзгаришлари, теллурлик токларининг 
вариациялари, электромагнит тўлқинларида кузатиладиган турли ходисаларга 
асосланган.
Зилзилаларни прогноз қилишнинг электрометрия усули кенг тарқалган 
методлардан ҳисобланади. Бу усул билан Газли, Кавказ, Тошкент, Қизилкум ва 
бошқа полигонларда бугунги кунда самарали иш олиб борилмоқда. 
Зилзилалардан 1-2 йил олдин тог жинсларининг электр ўтказувчанлик қаршилиги 
аста-секин камая бошлайди. Бунда ерга махсус генераторлардан ёки бошқа 
манбалардан кучли электр токи юборилади. Ер қатламларидан ўтган ток кучи ва 
кучланишини қайд қилиш натижасида ўрганилаётган жойнинг электр 
ўтказувчанлиги ва электр қаршилиги кузатиб борилади, шулар асосида бўлажак 


127 
зилзила прогноз қилинади. Масалан, Газли зилзиласининг афтершокларидан бири 
вақтида ер қатламларининг электр ўтказувчанлик қаршилиги 50 % га 
ўзгарганлиги қайд қилинган.
Кўп ҳолларда, кучли зилзилалар пайтида ёруғлик пайдо бўлиши, радио, 
телефон, телеграф алоқаларининг бузилиши ёки ёмонлашиши, кундузги ёруғлик 
лампаларининг ўз-ўзидан ёрита бошлаши, атмосфера токининг ўзгариши ва 
шунга ўхшаш воқеалар жуда кўп кузатилган.
Зилзила пайтида ер ва атмосфера қатламларининг электромагнит тўлқинлари 
махсус аппаратлар билан кузатилганда, зилзиладан бир мунча аввал тог жинслари 
турли частота ва узунликда электромагнит импульс тўлқинлари чиқариши 
аниқланди. Ажралиб чиққан электромагнит тўлқинлар ионосфера бўйича 
тарқалиб, ер ионосфера оралигида жуда катта масофаларга (1000 км гача) 
узатилиши маълум бўлди. Қуйидаги 73-расмда 1974 йил 12 январдаги Пском 
зилзиласи билан боғлиқ бўлган электромагнит тўлқинларнинг аномал вариацияси 
кўрсатилган:

Download 7,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   138




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish