Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги самарқанд давлат архитектура-қурилиш институти журакулов д. О

14.3. Бино-иншоотлар рентаси
.
Рента шартномасига мувофиқ бир тараф (рента олувчи) кўчмас ёки кўчар бино иншоотни бошқа тарафга (рента тўловчига) мулк қилиб беради, рента тўловчи эса олинган бино иншоот ўрнига рента олувчига вақти-вақти билан белгиланган пул суммаси ёки уни таъминлаш учун бошқа шаклда маблағ бериш тарзида рента тўлаш мажбуриятини олади.
Рента шартномасига мувофиқ рентани муддатсиз (доимий рента) ёки рента олувчи ҳаёт бўлган муддат мобайнида тўлаш (умрбод рента) мажбуриятини белгилашга йўл қўйилади. Умрбод рента фуқарони ўз қарамоғига олган ҳолда умрбод таъминлаш шарти билан белгиланиши мумкин.
Рента шартномаси нотариал тасдиқланиши, бино иншоотни рента тўлаш шарти билан бошқа шахсга беришни назарда тутадиган шартнома эса бундан ташқари давлат рўйхатидан ҳам ўтказилиши лозим.
Рента тўлаш шарти билан бошқа шахсга бериладиган бино иншоот рента олувчи томонидан рента тўловчига ҳақ эвазига ёки текинга мулк қилиб берилиши мумкин.
Рента шартномасида бино иншоотни ҳақ эвазига топшириш назарда тутилган тақдирда тарафларнинг бино иншоотни топшириш ва унинг ҳақини тўлаш бўйича муносабатларига нисбатан олди-сотди шартномаси тўғрисидаги қоидалар, бундай бино иншоот текинга берилган ҳолларда эса ҳадя шартномаси тўғрисидаги қоидалар қўлланилади.
Рента тўлаш шарти билан берилган ер участкаси, корхона, бино, иншоот ёки бошқа кўчмас мол-мулкдан рента олинади. Рента тўловчи бундай бино иншоотни бошқа шахсга берган тақдирда рента шартномаси бўйича унинг мажбуриятлари бино иншоотни олувчига ўтади.
Рента тўлаш шарти билан ер участкаси ёки бошқа бино- иншоот берилганида рента олувчи рента тўловчи ўз мажбуриятларини бажаришини таъминлаш мақсадида бу бино иншоотга гаров ҳуқуқини олади.
Рента сифатида пул суммаси ёки бошқа бино иншоотни беришни назарда тутадиган шартноманинг муҳим шарти шуки, унда рента тўловчи ўз мажбуриятларини бажаришнинг гаровини тақдим этишга ёки ушбу мажбуриятларни бажармаслик ёхуд лозим даражада бажармаслик хавфини рента олувчи фойдасига мажбурий суғурталаш амалга оширилади.

Назорат саволлари:

1. Бино-иншоот гарови тушунчаси ва унинг вужудга келиш асослари?
2. Гаров шартномасининг мазмуни ва шакли?
тартиби ва шартлари?
3.Гаров гаров шартномасини расмийлаштириш учун тақдим этиладиган ҳужжатлар?
4.Бино-иншоотлар ипотекаси мазмуни ва шакли?
5.Ипотека билан таъминланадиган талаблар ва мажбурият?
6. Ипотека тўғрисидаги қоидалар?
7.Навбатдаги ипотекага қўйиладиган шартлар?
8. Бино-иншоотлар ипотекаси шартномасининг мазмуни ва шакли?
9.Ипотека тўғрисидаги олдинги шартномани ўзгартириш тартиби ва шартлари?
10. Уйлар (қурилаётган уйлар) ва квартиралар ипотекаси тартиби ва шартлари?
11. Корхона ипотекаси тартиби ва шартлари?
12. Ипотекага олувчининг гаров хати тартиби ва шартлари?
13.Йўқолган гаров хати бўйича ҳуқуқларни тиклаш тартиби ва шартлари?
14. Гаров хати бўйича ҳуқуқларни бошқа шахсга ўтказиш тартиби ва шартлари?
15. Бино-иншоотлар рентаси тартиби ва шартлари?