Zbekiston respublikasi transport vazirligi qurilish muhandisligi fakulteti

1.14. Oraliq qurilma yuk ko‘taruvchanligi (sinfi)ni oshirish bo‘yicha chora–tadbirlar, inshootlar elementlarining yuk ko‘taruvchanligini qayta hisoblash
Poezdlar harakati xavfsizligi, harakat sostavi o‘tishining xarakteri va uning ko‘prik elementlariga ta’sirini ko‘prik ko‘tarmasining holati belgilaydi. Shuning uchun ko‘prikdagi va unga kirishdagi ko‘prik ko‘tarmasini asrash bo‘yicha ko‘prik ustalarining o‘z vaqtida ogohlantirish, shikastlanishlar paydo bo‘lganda esa tezlikda bartaraf qilishni zimmasiga yuklaydigan juda katta talablar qo‘yiladi.
Oraliq qurilmaning fizik holati foydalanishdagi ko‘prikni chuqur tekshirish natijasida aniqlanadi. Tekshirish natijalariga qarab, ularning yuk ko‘taruvchanligi, inshoot sifati baholanadi, oraliq qurilmalarning yuk ko‘taruvchanligi (sinfi)ni oshirish chora–tadbirlari ishlab chiqiladi. Yuk ko‘taruvchanlik qayta hisoblanadi, ta’mirlash uslublari va ko‘prikning ba’zi elementlarini kuchaytirish belgilanadi.
Olingan ma’lumotlar asosida ko‘prikni ekspluatatsiya qilish belgilanadi.
1.15. Oraliq qurilmalarning yuk ko‘taruvchanligi (sinfi) va uzoqqa chidamliligini oshirishning asosiy uslublari
1. Hisoblashda past sinf olingan holatda yo‘l o‘qi loyiha holatigacha siljitiladi. Bu bilan oraliq qurilmaning mustahkamligi va chidamliligi bo‘yicha sinfini oshirishga erishiladi.
2. Ballast koritasi qatlamini ballastni qirqib olish (ko‘prik usti va unga kirishda) yoki oraliq qurilmani ko‘tarish hisobida me’yoriy qiymatgacha kamaytirish
3. Ballast qatlami qalinligini bir vaqtda yo‘l o‘qini loyiha holatigacha siljitish bilan me’yoriy qiymatgacha kamaytirish.
4. Yoriqlar, betonning parchalanishi, himoya qatlamining ajralib ketishi ko‘rinishidagi nuqsonlar bo‘lganda, oraliq qurilma to‘sinini ta’mirlash talab etiladi. Nuqsonlarning xarakteriga qarab, ta’mirlashning quyidagi turlari bajariladi:
a) yoriqlarni bekitish;
b) yoriqlarni suv o‘tmaydigan qilish;
v) beton parchalangan joylarini ta’mirlash;
g) himoya qatlamlarini qayta tiklash.
5. Oraliq qurilmaning yuk ko‘taruvchanligi yetarlicha bo‘lmaganda, uni kuchaytirish lozim. Kuchaytirish to‘g‘risidagi qaror kuchaytirish variantining texnik–iqtisodiy taxlili asosida qabul qilinadi. Qarorni tanlashda oraliq qurilmalarning umumiy fizik holati jiddiy ta’sir qiladi.